Özellikle gıda fiyatlarının astronomik olarak arttığı bu dönemde hem hızlı tüketim restoranlarında ve atıştırmalık sektöründe hem de ürün geliştirme ve markalaşma alanında “zamanın hızlandığı” bir döneme giriyor olabiliriz.
Siz bu yazıyı okurken 31 Mart seçimleri geride kalmış olacak. Uzun süre tekrar seçim olmayacağı için, Cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesi tarumar edilen, sonrasında pansumanla yaşatılmaya çalışılan ekonomik düzen, büyük ihtimalle ameliyata alınacak. Neler yapılacağı konusunda rivayet muhtelif ama genel olarak ekonomiyi soğutacağı, sıradan insanın hayatını daha da zorlaştıracağı kesin gibi. Öncelikle çalışan kesimde asgari ücrete yakınsamanın, emeklilerde de minimum emekli maaşı alanların artmasını bekleyebiliriz. Yüksek enflasyon toplumsal bölüşümü kötüleştirmeye devam edeceği için, az sayıda zenginin de daha zengin olacağını, orta sınıfın iyice yok olacağını, diplomanın, çok çalışmanın hem kısa vadeli hem uzun vadeli getirisinin ihmal edilebilir seviyelere doğru çekileceğini tahmin etmek mümkün.
Her kriz ve her ekonomik daralma tüketim alışkanlıklarında da hızlı değişiklikler getiriyor. Simit satılan “saray”ları, tavuk döneri, etsiz çiğ köfteli dürümleri… Böyle kırılma noktalarına borçluyuz. Özellikle gıda fiyatlarının astronomik olarak arttığı bu dönemde hem hızlı tüketim restoranlarında ve atıştırmalık sektöründe hem de ürün geliştirme ve markalaşma alanında “zamanın hızlandığı” bir döneme giriyor olabiliriz.
Bipolar Tüketim başlıklı yazımda biraz tartışmaya çalışmıştım. Bu dönem sadece daha ucuz ve daha erişilebilir olanların önünü açmayacak. İnsanlar normalde kullandıkları markalardan daha prestijli markalara, daha gösterişli tüketimlere de yöneliyorlar. Dışarıda daha az para harcayabildiği için evde daha kaliteli çay ve kahve tüketmek, frekansını azaltmak zorunda kaldığı dışarıdan yemek söyleme eyleminde daha niş markalara yönelmek… Bu dönemde sık sık karşılaşacağımız davranışlar. Ayrıca prestijin kendisi de dönüşecek. Bundan 10-15 yıl önce bir röportajda “Bence hamburger sağlıklı çünkü içinde et var” dediği için epey dalga geçilen “apaçi” genci hatırlar mısınız? Dünün standart günlük tüketim ürünlerinin, yarın toplumun büyük kesimi için statü sembolü haline gelmesi mümkün. Tuhaf Sinyaller yazımda örneklerini vermiştim, 14’üncü yüzyılda İngiltere’de şeker tüketebilen mutlu azınlığın çürük dişlerinin bir statü sembolü olması gibi yarın bildiğiniz köfteyi, döneri tüketebilmek de bir statü simgesine dönüşebilir.
Bu durumda markalar, bir yandan daha ulaşılabilir ve daha uygun fiyata karın doyuracak ürünler yaratırken, insanoğlunun bitmeyecek statü arayışına zamanın ruhuna uygun cevaplar da bulmaya çalışacaklar.
Üst segmentte lüks tüketim ve gösterişçilik altın soslu kahveler eşliğinde mi gelişecek yoksa Hindistan’ın fakir eyaletlerindeki üniversite kampüsleri gibi marka giyinmenin ayıplandığı kültür adaları oluşabilecek mi göreceğiz.
Peki işimiz bununla mı sınırlı; gelir dağılımının bu denli bozulduğu, ülkenin büyük bir bölümünün yardıma muhtaç hale geldiği noktada, toplumsal bölüşümün ve adaletin tesisi için markalara hiç mi sorumluluk düşmüyor? Hani marka davalarının çağındayız ya o açıdan soruyorum.
Sadakayı değil dayanışmayı güçlendirecek, edilgen değil eylem içeren aktif bir dayanışma kültürünü destekleyecek, biz olmayı bu yolla güçlendirmeye aday markalar, pazarlama profesyonelleri var mı? Kredi kartından bağış yapacak değil, sahaya çıkıp elini kirletecek, para değil zaman harcayacak, sivil inisiyatifleri güçlendirecek, gerçekten elini taşın altına koyacak markalar, profesyoneller ortaya çıkacak mı? Eğitimde, sağlıkta, gıdaya erişimde… Erozyonun artacağı bu dönemde hangi markalar gerçek sorunlarla uğraşmayı göze alacak hep birlikte göreceğiz. Ben umudumu koruyorum.
Makale görseli Canva’nın yapay zekâ aracıyla oluşturulmuştur.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
