Avrupa reklamsız Instagram ve Facebook’u tecrübe ederken, platformlar dünyasının iş planlarına dahil etmek zorunda kaldığı “reklamsız model” haberleri yankılanıyor. Elbette bunun kullanıcılara, deneyim ve ekonomi yönünden bir faturası olacak.
Meta’nın geçtiğimiz ay itibarıyla Avrupa’daki kullanıcıları için geçtiği reklamsız sürümü, “reklam ve platform abonelikleri” dünyasının geleceği konusuna yeni boyutlar kazandırdı. Varlık dünyasını reklamlı modellere dayandıran Meta ve yıllardır içinde yer aldığı “reklam duopolisi”nin zaman içinde geçirmek zorunda kaldığı değişim düşünüldüğünde, dijitaldeki kullanıcı deneyimimizin ve markalarla temas noktalarımızın da aynı kalmayacağı sürpriz değil. Şimdi hikâyeyi biraz başa saralım.
Meta kullanıcı verisi toplama ve kullanma şekilleri konusunda baskılara maruz kalmış, temmuz ayında Avrupa Adalet Divanı’ndan çıkan kararla, “GDPR kapsamında Facebook’un, önceden onaylarını almadığı sürece, kullanıcıları kişisel bilgileri kullanarak kişiselleştirilmiş reklamlarla hedeflemesini haklı gösteremeyeceği” ifade edilmişti. Bu kararın ardından şirket gündemine “reklamsız abonelik” seçeneğini aldı.
Facebook ve Instagram’ın Avrupa’da reklamsız abonelik seçeneğiyle kullanıma açılması yönünde yapılan çalışmalar meyvesini kasım ayında verdi. Avrupa Birliği, İzlanda, Lihtenştayn, Norveç ve İsviçre’de kullanıcılar, platformları web üzerinden aylık 9,99 euro, Apple Inc. ve Android mobil işletim sistemleri üzerinden ise aylık 12,99 euro karşılığında reklamsız kullanabilmeye başladı. Meta’nın uygulamaya eşlik eden açıklaması ise şöyleydi: “Avrupa Birliği, Avrupa Ekonomik Alanı ve İsviçre’deki yeni abonelik hizmetimizle bile reklam destekli interneti savunmaya devam edeceğiz. Ne var ki Avrupa’daki bu düzenlemelerin ruhuna ve amacına saygı duyuyoruz ve uymaya kararlıyız.” Meta’nın bu tavrının ardında, New York Times’ta da yer aldığı üzere, “kullanıcılara kişiselleştirilmiş ürünler ve hizmetler sunma ve küçük işletmelerin potansiyel müşterilerine ulaşma imkânı sağlayan reklam destekli internete duyulan inanç” var. Aynı haberde dengeleri yerinden oynatan Digital Markets Laws sebebiyle yakın zamanda Apple’ın da mağazasındaki indirmelerde değişiklikler yapacağı ve Google’ın da benzer gündemlere sahip olduğu belirtiliyor.
Reklam destekli platform ve internetin geleceği bulanıklaşırken, diğer platformlarda da durum farklı değil. X’in Premium ile katmanlaştıracağı söylenen reklamsız dünyanın temelleri atılırken, TikTok’un da ABD’de de aylık 4,99 dolarlık bir reklamsız abonelik modelini test ettiği konuşuluyor. Tüm bunların yanında YouTube bu yaz gündeme, reklam engelleyici tercih eden kullanıcılarına yönelik video izleme sınırlandırma/engelleme bildirimleriyle gelmişti. 2022’de reklamlı Netflix planını duyuran Netflix’in reklamsız
Basic paketine ulaşmanın, zorlaştırılmış bir kullanıcı deneyimi eşliğinde gerçekleştiğine yönelik haberler de çıktı. Son olarak şirket kasım başında yaptığı paylaşımda, binge-watching’i teşvik eden bir planından bahsetti. Buna göre kullanıcılar üç bölüm art arda izlerlerse, izleme deneyiminin devamını reklamsız olarak yapabilecekler.
Platformlar dünyasının reklamsız modellere “gönülsüz ancak destekleyici” bir tavır sergilediğini söylemek mümkün. Bunun kısa ve orta vadede kullanıcı deneyiminde nasıl farklılıklar yaratacağını, yeni iş planlarının abonelik ücretlerine nasıl yansıyacağını ve izleme/kullanım tercihlerini nasıl değiştireceğini ise zaman gösterecek.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
