Markalarla tüketicileri birbirine bağlayan sözsüz bir sözleşme vardır. “Atatürk” dizisinin de içinde bulunduğu ve önceden bir şekilde duyurulan prodüksiyonların söz verildiği gibi Disney+’ta yer almaması, bu bağlamda çok temel bir sorun.
The Walt Disney Company’e ait Disney+ Türkiye pazarına girdiği günden bu yana kendinden epey söz ettiriyor. Elinde bulunan Star Wars, Marvel ve Pixar gibi güçlü franchise havuzlarının yanı sıra global ve lokal orijinalleriyle de izleyicilerin ilgisini çekmeyi başarıyor. Cumhuriyet’in 100’üncü yılındaki lokal içerik stratejisinin parlayan yıldızı, Aras Bulut İynemli’nin başrolünü oynadığı “Atatürk” dizisiydi. Fakat işler planlandığı gibi gitmedi. Disney+ global olarak bir açıklama yayınladı ve finansal hedefler sebebiyle global içerik stratejilerinde değişiklik yaptığını duyurdu. Tüm dünyada yayında olan ve yayına girecek lokal içerikler başta olmak üzere birçok içeriği kataloğundan kaldıracağını ve yayınlamayacağını duyurdu. Variety’de çıkan haberde, içlerinde global lansmanda kullanılan The World According to Jeff Goldblum’un da olduğu 50’den fazla içeriğin kaldırıldığı belirtiliyor. Durum böyle olunca Türkiye’de “Atatürk” dizisi dışında da Numen, RU, El Turco, Dünyayı Değiştiren Ayten ve Erdal ile Ece gibi prodüksiyonu süren (hatta tamamlanan) birçok içerik platformun yayın takviminden düşürüldü.
Gelin şimdi temmuz ayından bu yana gündemin bir kısmını kaplayan bu olayın dinamiklerini ve sonuçlarını beraber inceleyelim.
Bob Iger’ın şirketi altın çağına döndürme stratejisinin içinde Disney+’ın geleceğe yönelik borçlarını silme aksiyonu da var: Lokal içeriklerin bütçeleri ödenmesine rağmen önümüzdeki yıllarda kârlı olabilmek adına bu bütçelerin zarar olarak gösterilmesi ve vergiden düşülmesi hadisesi. “Write-off” diye adlandırılan bu finansal eylem, platformun finansal yükünü hafifletirken, yatırımcılara da “ROI’ı beklenildiği gibi olmayan kararlardan vazgeçme” mesajı veriyor.
Global içerikler yatırım anlamında her coğrafyada daha iyi geridönüş yakalarken, lokal içeriklerin etkisi her pazarda beklenen düzeyde olmayabiliyor gibi anlıyoruz bu durumu. Genel resme bakıldığında da lokal içerik stratejisinin rafa kaldırılması kârlılık anlamında yatırımcıya satılabilecek bir hikâyeye dönüşüyor.
Konu TV izleme alışkanlıklarımız olunca Türkiye genelinde her yaşta oldukça tutucu bir izleyici kitlesi var. Türk izleyicisi olarak tanıdık hikâyeler, tanıdık örüntüler, tanıdık ortamlar ve tabii ki tanıdık yüzler arıyoruz. Yabancı ve yenilikçi işler daha çok genel akımın tersinde kalan, benim “torrentçi CNBC-e kitlesi” diye tanımladığım, sosyo-kültürel olarak eğitimli ve derinlikli azınlığın ilgisini çekiyor. Bu sebepten de Netflix’in Hakan Muhafız ile başlattığı “Turkish Originals” furyası mass’in ilgisini çekme stratejisi olarak Türkiye’de bir hayli çalışıyor.
Netflix ve Disney+ özelinde, her içerik olmasa da, ortalamanın çok ama çok üzerinde yeni kullanıcı aktive ettiğini bildiğim ve tahmin ettiğim birçok orijinal içerik var. Zira Şahan Gökbakar, “Recep İvedik 7” platformdan kalkarken, Disney+ için rekor yeni üye kazandırdığını ifade eden bir Instagram hikâyesi paylaşmıştı. Durum böyle olunca da pazarlaması açısından Türkiye’nin şahsına münhasırlığını kabul etmek şart. Bu pazarda büyümek isteniyorsa Güney Kore ve Latin Amerika’da olduğu gibi belirgin kültürel kodları olan Türk seyircisinin beklentileri anlamlı bir şekilde yönetilmeli. Disney+’ın Türkiye lansmanında bu doğrultuda hareket etmesi ne kadar doğruysa, globalden kararın taviz verilmeden tüm dünyada uygulanması bir o kadar riskli.
Tüm bunlar yaşanırken bir yandan da Amerika, TV senaristlerinin ve yazarlarının kalem bırakmasıyla boğuşuyor. The Atlantic’te çıkan bir makalede “Artık Netflix, Hulu, Disney+, Amazon Video ve Peacock’un başını çektiği televizyon dünyası genel olarak kalite yerine miktarı benimsedi -bu, Amerikan Yazarlar Birliği üyeleri dahil herkesin iyi bildiği bir gerçek. Acı gerçek şu ki, televizyon daha da kötüleşecek değil.
Zaten kötü ve kalite daha da düşebilir” deniyor. Bu taraftan bakıldığında yeni çıkan işlerdeki genel olarak kalite eksikliği gözle görülür bir dert. Bu da haliyle platformları, pazarlama stratejilerini tekrar gözden geçirmeye itiyor.
Markalarla tüketicileri birbirine bağlayan sözsüz bir sözleşme vardır. Markalar insanlara bir “söz” satarlar. Kalite sözü, dayanıklılık sözü, eğlence sözü, hayatı kolaylaştırma sözü, basite indirgeme sözü… “Atatürk” dizisinin de içinde bulunduğu ve önceden bir şekilde duyurulan prodüksiyonların söz verildiği gibi Disney+’ta yer almaması, bu bağlamda çok temel bir sorun. Buna karşın dizinin filmleştirilip The Walt Disney’in kanallarından FOX’ta 29 Ekim’de herkese yayınlanacak olması oldukça anlamlı bir manevra. Ayrıca yapım tüm dünyada sinemada da boy gösterecekmiş.
İlki, konu “Atatürk” olunca, böylesi bir karar verildikten sonra dünya üzerinde hiçbir iletişim gelen tepkileri dindiremez. İletişimin çözmeyeceği bir krizden bahsediyoruz yani.
İnsanlar böylesi bir durumda sebeplerle değil sonuçlarla ilgilenirler. İkincisi bu süreçte saygı ve sevgi dolu gözlerle baktığımız Atatürk’ün dünyada bazı kesimlerin gözünde “tartışmalı” olduğuyla yüzleşmek bizi oldukça üzmüştür. Sosyal medya tepkisinin önemli bir kısmının temelinde buradan doğan öfke olduğunu düşünüyorum. Üçüncüsü ise Disney+ özelinde verilen lokal içerik kaldırma kararı ile Atatürk dizi/film yapımını ayırmak gerekir. Cumhuriyet’in 100’üncü yılında Türkiye’de yapılan en yüksek bütçeli Atatürk işiyle, Ulu Önder’i anlatılmamış hikâyeleriyle anmak çok güzel bir niyettir. Görüldüğü üzere de önümüzdeki yüzyılda Atatürk’ü daha çok insana anlatma gayreti halen çok güzel ve anlamlı bir görevdir. Nice 100 yıllara.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
