Aklınıza gelen ilk cevap Z Nesli ise sizi hemen Medina Turgul DDB’nin YouGov işbirliğiyle gerçekleştirdiği Nesiller Arası Sosyal Etki Endeksi raporunun detaylarına alalım…
Nesil, tanımı hatta varlığı bile tartışmalı bir konu olsa da sosyal medyada en etkili olanın hangi nesil olduğu, özellikle pazarlama iletişimcileri ve reklamcıların yanıt aradığı merak uyandırıcı bir soru. Yanıtın Z Nesli olduğunu düşünüyorsanız, Medina Turgul DDB’nin YouGov işbirliğiyle gerçekleştirdiği Nesiller Arası Sosyal Etki Endeksi raporu fikrinizi değiştirebilir.
Nesil, pazarlama iletişiminin en tartışmalı kavramlarından biri. “Hangi nesil hangi yıldan başlatılmalıdır, hangi yılda bitirilmelidir”den tutun “Nesil diye bir şey var mı yok mu”ya kadar uzar gider tartışma… Biz, kültürden kültüre ele alınış biçimi değişmekle birlikte “nesil” kavramının evrensel olduğu görüşündeyiz. Bu analizle temel hedefimiz, sosyal medyada en çok tüketilen içerik başlıklarında “etkili” olarak tanımlayabileceğimiz kişileri ve bu kişilerin denk düştüğü nesilleri tespit ederek ilgili başlıklarda hangi neslin ne kadar etki gücü olduğuna dair bilgiler edinmekti. Peki, bu analizi nasıl gerçekleştirdik?
İlk iş olarak sosyal medyada en çok tüketilen içerik başlıklarını tespit ettik. Ardından kamuya açık, güvenilir kaynaklardan elde ettiğimiz verilerle tespit ettiğimiz başlıklar altında en çok takipçiye erişen ve en çok etkileşim alan 50 kişiyi belirledik. Bu 50 kişinin, internette yer alan doğum tarihi bilgilerinden yola çıkarak nesillerini tespit ettik. Ayrıca sosyal medya platformlarında son bir yılda yaptıkları paylaşımlarından paylaşım frekanslarını belirledik. Erişim, etkileşim ve frekans metriklerinden oluşan bir endeks oluşturduk ve her başlık için en yüksek endeks değerine sahip 10 kişiye ulaştık. Ardından bu kişiler arasından, kendi başlığında, her bir nesli temsil edecek şekilde isimler belirledik ve YouGov’un 330 binin üzerinde üyesi bulunan paneli üzerinden bir sorgulama yaptık.
Sorgulamamızı CAWI araştırma yöntemiyle internet üzerinden gerçekleştirdik. 1500 kişilik örneklemimizde 18-55 yaş arası, ABC1C2 SES grubu; İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Adana, Samsun, Gaziantep, Kayseri, Balıkesir, Malatya, Trabzon ve Erzurum şehirlerinden Türkiye temsili kadın ve erkek katılımcılarla görüştük.
Katılımcılarımızdan takip ettikleri gazetecileri, şarkıcıları, TV ünlülerini, fenomenleri, sporcuları ve iş insanlarını bilinirlik, beğeni, güvenilirlik, yakınlık, samimiyet ve takip etme motivasyonu metrikleri üzerinden değerlendirmelerini istedik. Araştırma çıktılarını nesiller arasında kıyaslama yaparak yorumlayabilmek için katılımcıları nesillerine göre tasnifledik. Buna göre araştırmamız, örneklem yoğunluğuna göre sırasıyla Y Nesli (n=701), X Nesli (n=554), Z Nesli (n=219) ve Baby Boomer Nesli (n=26) katılımcılardan oluştu. Bu anlamda örneklem yapımızın Türkiye’de nesillerin dağılımına paralellik gösterdiğini söyleyebiliriz.
Son olarak panel sorgulamasından elde ettiğimiz çıktılarla analizin ilk bölümündeki verileri harmanlayarak nesillerin sosyal medyadaki etki gücüne dair, pazarlama iletişimcileri ve reklamcılara katkı sağlayacak içgörüler tespit etmeye çalıştık. İşte bu içgörülerden bazıları…
Altı başlık altında, erişim, yani takipçi sayısına göre ilk 50 ismi sıraladığımızda toplam 300 isim arasından en çok takipçiye ulaşan nesil yüzde 43 ile Y Nesli oldu. Y Nesli’ni, yüzde 35’le X Nesli takip ederken, Z Nesli (yüzde 11) ve Baby Boomer’ların (yüzde 10) birbirine çok yakın bir orana sahip oldukları dikkat çekti.
Altı başlık altında, erişim, etkileşim ve frekans değerlerini baz alarak oluşturduğumuz endekse, yani Sosyal Etki Endeksi’ne göre ilk 10 ismi sıraladığımızda toplam 60 isim arasından en çok etki gücüne sahip nesil yüzde 50 gibi yüksek bir oranla X Nesli oldu. X Nesli’ni yüzde 38’le Millennial’lar, yani Y Nesli takip etti. Konu etki olunca Z’ler, Baby Boomer’larla aradaki farkı iki puan açarak yüzde 7’lik bir oranla en etkili üçüncü nesil oldu.
RTÜK’ün 2020 tarihli “Türkiye’de TV İzleme Trendleri” raporuna göre son 10 yılda ortalama günlük televizyon izleme süresi yaklaşık yüzde 30 azalsa da, BBG ve Gallup’ın 2017’de yayımladığı “Türkiye’de Medya Tüketim Alışkanlıkları” raporuna göre Türkiye, günlük ortalama 4,3 saat ile AB’den neredeyse 1 saat daha fazla TV izliyor. Diğer taraftan TİAK’ın 2021 verilerine göre, Türkiye’deki yetişkinlerin neredeyse tamamı (yüzde 95,9) geçen hafta, yüzde 85,7’si ise önceki gün TV izlediğini söylüyor. Bu verilere paralel olarak yaptığımız analiz, sosyal medyanın en etkili isimlerinin etki güçlerini televizyona, daha doğrusu ana akım medyaya borçlu olduklarını gösteriyor. Peki, bu çıkarıma nasıl ulaştık?
İlgili başlıklarda öne çıkan isimlerden seçtiğimiz örneklemin son 10 yıllık Google Arama Trendlerini inceledik. Trendlerde gözlemlediğimiz pik dönemlerini, Google’da haber taraması yaparak kıyasladık ve piklerin, kişilerin kariyerlerinde ya da özel hayatlarında yaşadıkları, ana akıma yansıyan önemli olaylara denk geldiğini tespit ettik. Yani görünen o ki, offline medya online’ı tetikliyor. Buradan hareketle takipçi ve etkileşim üzerinde -başta TV olmak üzere- ana akımın hâlâ etkili olduğu yorumunda bulunabiliriz.
Z Nesli yüzde 68’lik bir oranla en çok fenomenleri takip ederken, Y Nesli arasında fenomenleri takip edenlerin oranı yüzde 63. Hem Y hem de Z eşit oranda (yüzde 62) şarkıcıları takip ediyor. Diğer taraftan, bekleneceği üzere, yaşam evresinde yetişkinlik döneminde olan X’ler ve Baby Boomer’lar ise en çok gazetecileri ve iş insanlarını takip ediyorlar.
Gazetecilerde öne çıkan ilk üç isim Sedef Kabaş, İsmail Saymaz ve Uğur Dündar oldu. Gazetecileri en sık takip etme sebepleri “doğru bilgiye ulaşmak” ve “güncel haberleri öğrenmek” olarak sıralandı.
Şarkıcılarda öne çıkan ilk üç isim ise X ve Y karması ile Hadise, Gülben Ergen ve Murat Boz. Şarkıcıları takip etmenin arkasındaki motivasyonlar “eğlenmek, keyifli vakit geçirmek” ve “kişilerin özel hayatlarından haberdar olmak.”
TV ünlülerinde en öne çıkan isimler Hande Erçel, onu takiben Burak Özçivit ve iki X kadını Çağla Şıkel ve Burcu Esmersoy oldu. Katılımcıların TV ünlülerini en sık takip etme sebeplerinin “kişilerin yaptıkları işle ilgili haber almak, yenilikleri öğrenmek” ve “eğlenmek, keyifli vakit geçirmek” olduğu görülüyor.
Sporcularda öne çıkan isimler Mesut Özil, Alex de Souza, Fernando Muslera ve Zehra Güneş oldu. Sporcuları en sık takip etme sebepleri ise “takip ettiğim kişilere onları desteklediğimi göstermek” ve “kişilerin yaptıkları işle ilgili haber almak, yenilikleri öğrenmek.”
Fenomenler en çok Y ve Z Nesilleri tarafından takip edilirken, sonuçlara göre öne çıkan isimler Enes Batur, Orkun Işıtmak, Ruhi Çenet ve CZN Burak. Fenomenleri en sık takip etme sebepleri ise “eğlenmek, keyifli vakit geçirmek” ve “kişilerin yaptıkları işle ilgili haber almak, yenilikleri öğrenmek.”
İş insanları içinde en etkili isimler ise Selçuk Bayraktar, Burak Elmas ve Abdurrahim Albayrak oldu. İş insanlarını en sık takip etme sebepleri “güncel haberleri öğrenmek” ve “kişilerin yaptıkları işle ilgili haber almak, yenilikleri öğrenmek” olarak sıralandı.
İlk bakışta “Sosyal medya Z Nesli’nden sorulur” gibi düşünsek de elimizdeki veriler bu durumun henüz doğru olmadığını söylüyor. Şüphesiz Z Nesli sosyal medyanın öncü birliği ve sosyal medyadaki akımları şekillendirmede önemli bir aktör. Fakat X Nesli “kanaat önderi” olma statüsünü hâlâ elinde bulunduruyor. Gazeteciler ve iş insanlarındaysa X Nesli ile birlikte Baby Boomer’lar sahneye çıkıyor. Yakın bir gelecekte önce Y Nesli’nin, ardından Z’nin, X’i tahtından edeceğine şüphe yok. Ancak o güne kadar markaların, X Nesli kanaat önderlerine markalarını emanet etmeye devam edeceği yorumunda bulunabiliriz. Zira verilere baktığımızda “ana akımda X’e, sosyal medyada Y ve Z’ye güvenelim” tezi pek geçerliymiş gibi görünmüyor.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
