“Araştırma önemli bir yatırım kalemi olarak görülmeli”

Araştırma sektörü Türkiye’de dünya geneline kıyasla ne durumda? Sektörün ülkemizdeki büyümesinin önünde ne gibi engeller ve büyüme için ne gibi fırsatlar var?

Türkiye’de araştırma sektörü, ülke ekonomisine kıyasla büyüklük olarak olması gereken noktada henüz değil. G20 ülkeleri arasında yer almamıza rağmen ESOMAR’ın 2022 yılı raporuna göre araştırma sektörü büyüklük açısından dünyada 45’inci sıradaydı. Niceliksel olarak ülke ekonomisinden çok daha hızlı bir şekilde büyümesi beklenirken sektör ne yazık ki 2023 yılını da büyümeden kapattı. Bu durum, ülkemizin araştırma sektöründe katetmesi gereken çok yolu olduğunun göstergesi. Oysa unutulmaması gereken bir gerçek var ki araştırma yapmadan öngörüde bulunmak, başarılı olabilmek çok zor hatta genellikle imkânsız. Markalarda bu bilincin yerleşmesi araştırma sektörü için hayati önem taşıyor. Araştırmanın markalar için bir yatırım kalemi olduğu anlayışını yerleştirmemiz ve karar vericilerin bu gerçekle hareket etmeleri çok önemli.

İçinde bulunduğumuz dönemde bir devrime tanıklık ediyoruz. Üretken yapay zekânın yaşamlarımızı temelden etkilemeye başlayacağı bir döneme girdik. İnternetin, cep telefonunun hem iş yaşamını hem de sosyal yaşamı nasıl da kökten değiştirdiğine tanık olan jenerasyona dahil biri olarak, çok daha büyük bir değişimin rüzgârlarının estiğini hissediyorum. Ücretsiz olarak bize sunulan üretken yapay zekâ platformlarını daha fazla kullandıkça onları daha fazla eğitiyoruz, daha doğru karar verebilir hale getiriyoruz. Dil modellemeden matematik modellemeye adım atan üretken yapay zekâ giderek daha net yargılar üretebilir, kesin kararlar verebilir olma yolunda ilerliyor. Elbette sektörümüz de bu devrimden payını alacak. Buluttaki büyük veriyle çalışan üretken yapay zekâ algoritmalarının, araştırmanın konu ettiği iş sorularına keskin yanıtlar verebilmesinin yine o iş sorularının spresifik amaçlarına hizmet edecek temsil edici araştırma verisiyle mümkün olduğunu düşünüyorum. Etik ve hukuki altyapı tartışmalarının da teknoloji kadar hızlı ilerlemesini umarım. Bu konuda hem araştırma şirketleri olarak bizler kendi şirketlerimizde hem de çatısı altında birleştiğimiz Türkiye Araştırmacılar Derneği’nde aktif olarak çalışacağız.

Markaların yatırımlarını veriye dayandırma refleksi geçtiğimiz yıllarda ne gibi bir değişim gösterdi? Bugün, araştırma sektörünün markalar dünyasında hak ettiği değeri gördüğünü söylemek mümkün mü?

Araştırma, markalar için çok önemli bir yatırım kalemi olarak görülmeli. Çünkü hızla değişen dünyamızda, sağlam kararlar almak için güvenilir bilgiye olan ihtiyaç hiç olmadığı kadar fazla. Markaların araştırma şirketlerini sadece bir veri sağlayıcısı olarak değil doğru ve ilgili bilgiyi üreterek içgörülerle aksiyonları destekleyen iş ortağı olarak görmesi çok önemli. Bu bilinç markalarda günden güne daha da artıyor ancak yatırım bütçelerinde araştırmanın payı çok daha fazla olmalı. G20 ülkeleri arasında yer alıyorsak araştırma sektörü olarak büyüklük açısından dünya sıralamasında bu ülkelerle birlikte konumlanmalıyız.

Önümüzdeki iki yıl boyunca TÜAD’ın başkanlığını üstleneceksiniz. Orta ve uzun vadede derneğin akıbetine dair ne gibi plan ve tasarruflarınız var? Ajandanızın gündem maddeleri neler?

Araştırma sektörü olarak kurum ve kuruluşlara çok uzun yıllardır rehberlik ediyoruz. İki yıl boyunca araştırma dünyası için büyük önem taşıyan derneğimizin başkanlığını üstleneceğim için gurur duyuyorum. Yeni yönetim ekibi, şu anki üyeleri ve gelecekte katılacak olan yeni üyeleriyle birlikte sektörü güçlendireceğiz.

Derneğimizin tüm muhataplarımız karşısında yani üyelerimiz, meslektaşlarımız, kamuoyu, medya, akademi, resmi kurumlar nezdinde daha aktif olacağı bir dönem yaşamayı arzu ediyoruz. Sektörümüzün konumunun tüm bu kesimler nazarında daha güçlenmesi için çalışacağız. Araştırma işini yapanların, muhataplarını objektif olarak üretilmiş içgörüyle donatmak gibi çok değerli bir misyonu var. Bu muhataplara toplum da dahil. Bu anlama dair farkındalığımızı koruyup, topluma da içgörü sağlamak üzere üyelerimizle ve sektörümüzdeki tüm araştırmacılarla birlikte çalışacağız.