Jimmy Wales’i tanımanız için 3 neden

Wikipedia Kurucusu Jimmy Wales, Kasım’da Brand Week Istanbul sahnesinde.

Jimmy Wales’i tanımanız için 3 neden

ABD’li sosyal girişimci Jimmy Wales’i tanımak için ilk olarak fikirlerinin arkasındaki felsefeyi anlamak gerekiyor. Nesnel bilgilerin kattığı açıklıktan etkilenerek ücretsiz bir ansiklopedi kurma yolunda adımlar atmaya başlayan Wales, zamanla başarılarını kendi adına konuşabilecek kadar büyük bir platforma dönüştürdü.

TIME’ın 2006 yılında “En Etkili 100” listesinde yer alan Jimmy Wales’i ve kurucusu olduğu Wikipedia’nın dijital ekonomide üstlendiği misyon temelli rolü ve buradan doğabilecek dijital/kamusal potansiyelleri bu yıl Brand Week Istanbul’da dinleyeceğiz.

Modern bir Babil kütüphanesi

Henüz çocukken geliştirdiği entelektüel hassasiyetler, Jimmy Wales’i eğitim hayatı boyunca hep okumaya ve araştırmaya teşvik etmişti. Bununla birlikte üniversite yıllarına geldiğinde bilgi ve üretkenliğe olan tutkusu çoktan artmış ve onu yeni kapılar zorlamaya itmişti.

“Dünyadaki herkesin, tüm insanlığın toplam bilgisine erişimi olduğu bir platform” hayali ile 2000’de bedava ansiklopedi kurma yolunda adımlar atıldı ve Nupedia kuruldu. Karşılıklı değerlendirme sürecine dayalı bu sistemde amaç, makalelerin kalitesini bir ansiklopedi düzeyinde tutmaktı. Projenin ilerleyiş hızı, Wales’i geliştirdikleri sistemi bir üst aşamaya taşıyarak Wikipedia’nın yazılımına teşvik etti. Bunun üstüne Wales, birden fazla yazarın katkısıyla oluşturulan makaleler içeren Wikipedia’nın temellerini attı. Bugün Wikipedia’ya kayıtlı 42 milyon hesap var. Ayrıca 120 binin üzerinde editör ve yazar platforma aktif olarak destek veriyor.

Gözetim ve etkileşim temelli bir dijital ekonomide ender bir vaha

Wikipedia, özgürce lisanslanmış bir ansiklopedi olup bilgilere ücretsiz erişim sağlama özelliğinden dolayı dünyanın en büyük ilk 100 internet sitesi içinde yer alıyor. Bu sitelerden tek farkı ise, aralarında kâr amacı gütmeyen tek site olması. Ticari bir amaçla yönetilmeyen bu sitede makaleler gönüllüler tarafından hazırlanıyor ve içerik ücretsiz/reklamsız sağlanıyor. Tüm bu alışılmamış iş modeline rağmen Wikipedia’da 300’ü aşkın dilde içerik bulunuyor ve sadece İngilizce yazılan makaleler bile 6 milyonu geçiyor.

Wikipedia, erken dönemlerinde teyide muhtaç bilgilere yer vermesi nedeniyle akademik çevrelerin eleştirilerine maruz kalsa da içeriklerin farklı kullanıcılar tarafından sürekli düzeltilebiliyor oluşu bugün dijital kamusal alanda hakikate ulaşabilmenin olanaklarına dair alışılmadık bir model oluşturuyor. Teknoloji teorisyenlerine göre Wikipedia; dezenformasyonunun, yalan haberlerin, yankı odalarının ve etkileşim temelli gelir modellerinin fazlasıyla şekillendirdiği bugünün sosyal medya ekosisteminde kamusal tartışmayı açık tutmasıyla ve farklı perspektifleri bir araya getirebilmesiyle demokratik bir zemin sağlıyor.

Dünyayı kurtarmak

Wikipedia’nın özgür ve sansürsüz formatta tasarladığı bilgi ekosistemi, hükümetlerin kara propagandasına karşı güçlü bir alternatif olabilir mi? Wales’in arkadaşı ve Craigslist’in yaratıcısı Craig Newmark’ın konuya dair yorumunu hatırlayalım: “Eskiden savaşı kazananlar tarihi yazardı, Wikipedia bu durumu değiştirecek güçte olup, artık herkesin bu yazıya katkıda bulunmasına imkân sağlamıştır.”

Wikipedia, bireylerin özgür düşünce ve ifade hakkını savunan bir felsefe ile tasarlanan, bilgiye kolaylıkla ulaşabilmeyi sağlayan bir teknoloji platformu. Wales bu özellik sayesinde, Wikipedia’nın dünyayı kurtarabilecek güçte olduğuna inanıyor. Ona göre bastırılmış ülkelerdeki insanları bilinçlendirme yolunda Wikipedia da önemli bir rol üstlenebilir.

Brand Week Istanbul 2021 hakkında detaylı bilgiye brandweekistanbul.com adresinden ulaşabilir, etkinlikte yerinizi ayırtabilirsiniz.

Parolanı mı unuttun?

Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.

Your password reset link appears to be invalid or expired.

Giriş

Gizlilik Politikası

Add to Collection

No Collections

Here you'll find all collections you've created before.