iPhone’u ‘kırmak’ artık yasal

Apple iPhone kullanıcıları artık telefonlarını ‘kırıp’ firmanın onay vermediği uygulamaları da ‘yasal’ olarak telefonlarına indirebilecek. ABD Telif Dairesi’nin 1998’de yürürlüğe giren federal yasalara getirdiği değişiklikle, üreticilerin cihazlarına koydukları sistem kilitlerinin tüketici tarafından modifiye edilerek sisteme başka uygulamalar yükleyebilmesine izin verdi.
Yeni değişiklikle, Apple’ın ‘resmi’ onay vermeyerek telefonlarına yüklenmesini engellediği uygulamalar yasallaşıyor. Firma, cihazlardaki işletim sisteminin ‘istikrarını bozduğu’ gerekçesiyle kendi App Store’da onaylı olarak satışa sunduğu uygulamalar dışındaki yazılımlara izin vermiyor, sistemi kırmayı da (jailbreaking) ‘iPhone yazılımlarının yasadışı modifikasyonu’ olarak görüyordu.

Bunun sonucunda iPhone’lar için uygulama geliştiren kişi ve kurumlar, ürünlerinin ‘yasal’ olarak satılabilmesi ve indirilebilmesi için Apple’a ait resmi App Store’a başvurmak zorunda kalıyordu. Bunların önemli bir kısmı da farklı nedenlerle Apple tarafından reddediliyordu.
Başka deyişle Apple, iPhone’ların nasıl kullanılacağını satış sonrasında da kontrol altında tutuyor, ‘jailbreaking’ yapmak istemeyen yasalara saygılı kullanıcının başka gideceği bir adres olmadığından firma kendi App Store’u üzerinden ciddi bir ciro yapıyordu. Ayrıca sistemde yapılan güncellemeleri de ‘kırılmış’ telefonlarda kullanmak mümkün değildi.

App Store dışında uygulama dağıtan kanalları ‘yasadışı’ kabul eden firma, yine de bugüne kadar herhangi biri hakkında yasal işlem başvurusunda bulunmadı. Bunda büyük ihtimalle büyük tüketici birliklerini rolü bulunuyor. Zira pek çok örgüt, iPhone işletim sisteminin kilitli olmasının telif haklarıyla açıklanamayacağını, bir ürünün tüketici tarafından satın alındıktan sonra üzerindeki tüm tasarruf hakkının da tüketiciye geçtiğini, kısacası “parayı verip satın alıyorsak, o ürün artık bizimdir, istediğimiz şekile değiştiririz” fikrini savunuyordu.

Yeni yasayla iPhone’larını istedikleri gibi ‘kırabilecek’ olan tüketici, yine de firmanın ‘garanti koşullarını’ bozmuş olacak. Yani Apple’ın garanti kapsamında saydığı sistem modifiye edildiğinde, garanti ortadan kalkacak. Güncellemelerin kırılmış telefonlara indirilip indirilemeyeceği de tamamen firmanın tasarrufunda. Firma sözcüsü Natalie Kerris, Telif Dairesi’nin kararını saygıyla karşılamakla birlikte ‘jailbreaking’e şiddetle karşı olduklarını, bunun telefonları istikrarsız ve güvenilmez hale getireceğini savundu.

ntvmsnbc.com