ActHuman’ın Prekarya ve Toplumsal Güvence Raporu güvencesiz istihdam sorununa karşı dokuz çözüm önerisi sunuyor.
İNGEV ve Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi işbirliğinde beş yıldır yürütülen ActHuman Sosyal Kapsama İnisiyatifi, Prekarya ve Toplumsal Güvence Raporu’nu paylaştı.
Dr. Sarphan Uzunoğlu tarafından yazılan raporda güvencesiz çalışanların (prekarya) sayısının her geçen yıl arttığına dikkat çekildi ve bunun ortaya çıkardığı sosyal ve ekonomik problemlere karşı üretilebilecek çözümler tartışmaya açıldı. Rapora göre, Türkiye’de yaklaşık 9 milyon kişinin kayıtdışı, 1 milyon kişinin de geçici koruma altında çalıştığı tahmin ediliyor.
Ekonomik belirsizlik ve göçmen karşıtlığının yükselişe geçtiği bir ortamda prekarya meselesinin hem siyasal hem sosyal bağlamda kritik olduğunun vurgulandığı rapora göre devletin, özel sektör aktörlerinin ve sivil toplumun birbiriyle tutarlı, geniş vadeye yayılabilecek politikalar üretmesi gerekli.
Akademisyen, özel sektör, basın ve sivil toplum kuruluşu temsilcilerinden oluşan katılımcılardan gelen değerlendirmeler ve ilgili literatür göz önünde bulundurularak Türkiye’deki istihdam süreçlerinde güvenceli istihdamın öncelenmesi, kırılgan emek koşullarının seyreltilmesi ve güvenceli çalışmanın elverişliliğini artırmayı amaçlayan sosyal politika önerileri sunan raporda güvencesizliğin kronikleşmesine karşı dokuz çözüm önerisi sunuluyor.
Türkiye’deki mevcut kanun ve yönetmeliklerin hakkıyla uygulanmasının dahi güvencesizliğin kronikleşmesinin önünde engel teşkil edebileceğine dair uzman görüşleri mevcut. Farklı sektörlerden temsilcilerin ortak talebinin denetim ve kanunların adil bir şekilde uygulanması olduğu görülüyor.
Bireysel girişimle şahsın istihdamı arasındaki sınırın silikleştiği bir dönemden geçildiğinin belirtildiği raporda; teknolojinin ve piyasaların herkesi birer girişimci hâline getirdiği, bu süreçte yasaların ve yönetmeliklerin de güvenceli çalışmayı önceleyecek şekilde dönüşmesinin şart olduğu, çalışan ve girişimci statülerine ilişkin tanımların buna göre dönüşmesi gerektiği vurgulanıyor.
Kayıtsız çalışma pratiğini besleyen faktörlerden birinin de vergi ve sosyal güvenlik sisteminin bireyin sağlığının, günlük yaşamının ve geleceğinin güvencesi olduğuna dair algının zayıflaması olduğunun belirtildiği rapora göre toplumun tüm kesimlerinin vergilerin adaletli ve kapsayıcı yatırımlara dönüştüğüne inancının artırılması, emeklilik sistemi gibi sistemlerin sağlıklı ve sürdürülebilir olduğuna dair inancın özellikle daha genç kuşaklarda ve kırılgan gruplarda yerleştirilmesi gerekiyor.
Yüksek ve ortaöğretim de dahil olmak üzere mesleki eğitim sağlanan her aşamada programların Yüksek Öğretim Kurumu ve Milli Eğitim Bakanlığı gibi kurumlarca anlık arz talep dengelerine ve kurulu sistemin kısıtlarına bağlı kalmadan, uzun vadeli bir stratejiye dayanacak şekilde oluşturulması gerekiyor. Raporda, eğitim stratejisini belirleyen kuruluşlara da güvencesizlikle mücadele için stratejik eylem çağrısı yapılıyor.
Kadınlar, gençler, göçmenler gibi kırılgan grupların istihdama katılımlarının teşvik ve hibe programları gibi programlarla desteklenmesi gerekiyor. İstihdama katılım aşamasında da girişimcilik aşamasında da bu grupların desteklenmesi, sürdürülebilir iş modelleri kurmaları ya da bu tür modeller içerisinde var olmalarının sağlanması önemli.
Örgütlenmenin önündeki teknik ve hukuki engellerin devlet tarafından kaldırılması gerekiyor. Kısa vadeli işlerde dahi olsa çalışan kişilerin sendikalar gibi örgütlerle üyelik bağı kurmasının ve bu örgütlerin işverenle pazarlığı ve yasal haklarını kullanmasının önü açılmalı. Devlet, sendikaların teşvik ve takibi konusunda sorumluluk almalı.
Teknolojik gelişim istikrarlı ve adil bir şekilde gerçekleşmeden geniş kitleler için güvenceli çalışma imkânı oluşmayacağının bilinciyle, teknoloji ve ekonomi politikaları, çalışma yaşamının tüm paydaşlarının çıkarları ekseninde şekillendirilmeli.
Ulusötesi şirketlerin artan pazar payı ve belirleyiciliklerinin göz önüne alınması gerekli. Küreselleştirmenin getirdiği esnek ve fiziki limitlere bağlı kalmayan istihdam anlayışının geçici istihdam yaratırken güvencesizliği derinleştirdiği ve haksız rekabet yarattığı göz önünde bulundurularak, ulusötesi denetim ve gözetim mekanizmalarının önü açılmalı.
Tekstil, mevsimlik tarım işçiliği gibi preker çalışmanın neredeyse standart haline geldiği özel sektörlerde özel bir denetim ve iyileştirme programı uygulanmalı.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
