YouTube algoritması, tıklanmadan kullanıcı memnuniyetine doğru evrildi ancak izleyici alışkanlıkları eski içeriklere olan bağlılığını korudu. Bu nedenle yılların eskitemediği videolar hâlâ en çok izlenenler arasında yer alıyor. Dijital dünyada yenilik peşindeyiz fakat geçmişin izleri de kolay kolay silinmiyor.
Bebek bezi pazarlaması ve iletişimi yapanlar tuhaf bir döngünün içindedir. Çünkü bebeklerin büyümek gibi “kötü” bir huyu vardır. Kaçınılmaz olarak müşteri kaybedersiniz. Kaybettiğiniz müşteriler yerine de hemen yenilerini kazanmanız gerekir. Bunu bildiğiniz için de tekrardan hiç yılmazsınız. Tam da bu nedenle yaratıcılığı zorlayan bir alandır bebek ürünü reklamı. Amerika çoktan keşfedilmiştir ve her seferinde yeniden keşfetmek çok zordur.
YouTube’da en çok izlenen videolar listesinde (Statista Şubat 2025) yıllardır eski videoların bulunması ve bunların genellikle bebek ya da çocuk şarkısı (içeriği) olması bebek bezi döngüsünü hatırlatıyor. Orada da Amerika çoktan keşfedilmiş gibi. Ancak bir günde keşfedilmedi tabii. “Neden eski videoların yerine yenileri gelmiyor?” sorusunun cevabı da biraz işin tarihinde gizli.
YouTube’un kuruluşundan 2012 yılına kadar geçen sürede tıklamalar ana metrikti. Bir video “ne kadar çok izlenirse, o kadar önerilir”di. Anlamak ve uygulamak kolaydı. Bunun suistimale çok açık olduğu görülünce, 2012’den itibaren izleme süresi daha önemli bir metrik oldu. Fakat içerik üreticiler bu sistemin de açıklarını buldu; anlamsızca uzun ama kalitesiz videoların oranı artmaya başladı. 2016’dan itibaren algoritma daha sofistike bir hale geldi. Artık sadece tıklanma sayısı ya da izleme süresi değil, kullanıcı memnuniyeti de bir değerdi. Beğeniler (likes), beğenmemeler (dislikes), kullanıcı anketleri ve geçmiş izleme verileri kişiye özel yapay zekâ önerilerinin tonunu belirliyordu. “İzlesinler de nasıl olursa olsun” anlayışı, yerini “izlediklerinden memnun kalsınlar”a bırakmıştı.
Yine de cevaplanmayan bir soru vardı. Tüm bu algoritma değişikliklerine rağmen, neden hâlâ eski videolar en çok izlenenler listesinin çoğunluğunu oluşturuyordu? Nasıl oluyordu da Mr. Beast gibi YouTube’un en büyük yıldızları bile onların yanına yanaşamıyordu?
Bu soruları ancak videoların niteliğine bakarak cevaplayabiliriz. Zirvede tahmin edileceği üzere Baby Shark Dance Fenomeni yer alıyor. Ebeveynler, çocukların bir videoyu bıkmadan usanmadan, bir yetişkini çıldırtacak kadar çok tekrar izleyeceğini bilir. Bu aslında bilişsel gelişimin bir evresidir. “Baby Shark Dance” gibi, “Johnny Johnny Yes Papa” gibi videolar, Sonsuz Tekrar İzleme Döngüsü’ne (The Infinite Rewatch Loop) sahiptir. Zaten en çok izlenen ve milyar görüntülenme kulübündeki 10 videonun tümünün müzik videosu olması ve bunun yarısının çocuk şarkısı olması tekrar izlenebilir nitelikte videoların üstünlüğünü ortaya koyuyor. YouTube’un yükseliş yıllarının başından itibaren elde ettikleri bu avantaj, onlara hem toplam izleme süresi hem de ortalama izleme süresi açısından kesintisiz bir üstünlük sağlar, algoritma ise bu metrikleri “yüksek kullanıcı memnuniyeti” olarak yorumlar. Şarkının bir çocuk şarkısı olması ve bu nedenle tekrar tekrar izleniyor olması algoritma için özellikle önemli değildir. Orada algoritmanın yorumu, her kullanıcı bu kadar kez tekrar izliyorsa, “yüksek düzeyde memnuniyet” var şeklindedir ve tekrar tekrar önerilir.
Konuyu daha iyi anlamak için iyi dönercilerin döngüsünden de hareket edebiliriz. Diyelim ki, yılların meşhur dönercisinin yanına yepyeni bir dönerci açılsın. Eti aynı yerden alsın, ustayı transfer etsin, tarifi bire bir kopyalasın yine de meşhur dönerciyi geçemez. Çünkü iyi dönerin bir sırrı da dönerin yanmaması için rutin olarak kesilmesidir. Dönerin kesildikten sonra da tepside hiç beklememesi gerekir. Eğer bir dönerci meşhur olduğu için tezgâhının önünde sıra oluyorsa, etin kesildikten sonra tepside bekleme süresi her zaman çok kısa kalır. Bu döngü, bir kez iyi dönerci diye bilinmiş bir yerin, malzeme ve hizmet kalitesini düşürmediği sürece iyi dönerci olarak devam etmesini kolaylaştırır. Baby Shark Dance’in ve bazı müzik videolarının sürekli en çok izlenenler listesinde kalması da işte bu döngüye benzer.
Bu durum, Mr. Beast gibi fenomenlerin daha az popüler içerik çıkardığı ya da başarısız olduğu anlamına gelmez. Mr. Beast ve diğerleri, çok ilginç videolar çekerek, kısa sürede yüksek izlenmeler yakalayabilirler ama o videolar kolay kolay “The Infinite Rewatch Loop” videoları ile rekabet edemez. Çünkü Mr. Beast gibi fenomenlerin yaptıkları çoğu kez tek seferlik olaydır. Asla bir şarkı ya da çocuk şarkısı kadar tekrar tekrar izlenmez. Burada izlenmeyle etkileşim arasındaki fark devreye girer. İkisi de ayrı birer stratejidir. Başarılı içerik üreticileri bunun farkında olduğu için topluluk oluşturarak, etkileşimi artırmaya önem verir. Çünkü algoritmalar değişse de eğer sabit bir topluluğa sahipseniz, kalıcı olabilirsiniz. Yoksa tıpkı bebek bezi müşterileri misali, bazı izleyiciler bir süre sonra doğal döngü içinde gider ve yerine yenileri gelmeyebilir. Nihayetinde “Baby Shark Dance” tarzı özel videoların bir şansı da doğru zamanda doğru yerde olmalarıdır. Bunca rekabet ortamının içinde yeniden o tarz başarı yakalama şansı oldukça düşüktür.
O nedenle YouTube içerik üreticilerinin yeni bir “Baby Shark Dance” yaratmaya değil, kendi metriğini bulup doğru tanımlamaya odaklanması daha önemli. İlk amaç topluluk mu oluşturmak (beğeni ve yorumlar) marka bilinirliğini mi artırmak (tıklama ve bahsetmeler) yoksa gelire mi odaklanmak? Hepsi ayrı birer strateji olabilir ama hepsini aynı anda hedeflemek doğru olmayabilir. Çünkü YouTube algoritmaları sürekli güncelleniyor ve tek bir strateji de her zaman aynı şekilde işlemiyor. Üretken yapay zekâ devrimiyle birlikte içerik enflasyonu giderek artarken, algoritmaların buna nasıl tepki vereceği de zamanla şekillenecek. Belki yeni formüller bulunur, çok izlenenler listesinde üretken yapay zekâ içerikleri bile yüksebilir ama etkileşim her zaman farklı bir metrik olacak. Bu yüzden içerik üretirken algoritmaları değil, insanları düşünenlerin uzun vadede daha doğru yolda olduğunu söyleyebiliriz. Eğer yeni bir “Baby Shark Dance” bulunacaksa; bebek kafasıyla serbest düşünüp, yetişkin istikrarıyla deneye yanıla üretenler tarafından bulunacak.
