Türkiye feminizme mesafeli

Ipsos Sosyal Araştırmalar Enstitüsü tarafından her iki ayda bir gerçekleştirilen Türkiye Barometresi Araştırması, bu kez deneyim ve enerjisini 8 Mart şerefine özel bir kadın dosyasına vakfederek Türkiye’de ve dünyada kadın erkek eşitliği ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin kamuoyunun algısını ölçtü.

15-28 Ocak 2016 tarihlerinde, tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemiyle 18 yaş ve üzeri 1320 kişiyle gerçekleştirilen araştırmaya göre kadın ve erkeklere eşit davranıldığına inancımız olmamakla (örneklemin yüzde 65’i) birlikte kadınların da iyi yapabilecekleri meslekler olduğu konusunda iyimseriz. Araştırmaya göre, her ne kadar kadın erkek eşitliğine daha yüksek bir oranda destek versek de feminizme daha mesafeliyiz.

Türkiye Ortadoğu misali

Araştırma kapsamında Türkiye’nin yanı sıra Avrupa’da, Ortadoğu’da ve dünya genelinde kadın erkek eşitliğine dair düşünceleri sorgulanan örneklemin genel algısı Ortadoğu (yüzde 64) ile Türkiye’de (yüzde 65) yaşanan kadın erkek eşitsizliğinin eş oranlarda olduğu yönünde.

Öte yandan, Avrupa’ya dair algı eşitlik lehine daha olumlu gözüküyor: Örneklemin yüzde 47’si, Avrupa’da kadın erkek eşitliğinin olduğunu görüşünde.

En büyük sorun şiddet

Türkiye’de yaşayan kadınların toplumda karşılaştığı en büyük sorunları da anlamaya çalışan araştırmanın ulaştığı cevaplar beş ana soruna işaret ediyor: şiddet, namus cinayetleri, erken yaşta yapılan evlilikler, aile baskısı ve son olarak kadınların ekonomik bağımsızlıklarının olmaması.

Öğrenilmiş çaresizlik

İş ev ve aile yaşamındaki sorumlulukların paylaşımı ve toplumsal cinsiyet rollerinin kabulü olduğunda her iki cinsiyet de benzer cevaplar veriyor: Temizlik, yemek ve çocuk bakımı gibi konuların sorumluluğu kadınlara atfedilirken; para meseleleri erkeğin ilgilenmesi gereken konular olarak görüyor. Ipsos’a göre, adaletsiz dağıtılmış bu sorumluluklar, işgücüne katılımları yüzde 30’ları aşmayan kadınların ekonomik bağımsızlıklarının önündeki engellerden biri.

Türkiye hâlâ iyimser… mi?

Araştırmanın en iyimser verilerini Türkiye’nin kadınların bazı mesleklerdeki başarılarına dair düşünceleri oluşturuyor. Örneklem, kadınlardan iyi birer milletvekili, üniversite profesörü, köşe yazarı olabileceğine inanıyor. Yine de bu iyimserliğin rüzgarına pek kapılmamak lazım zira aynı örnekleme göre toplumda lider vasfıyla görev alacak ve hayati meselelerde son sözü söyleyecek meslek dallarına erkekler kadınlardan daha çok yakışıyor. Üstelik bu görüş, kadınlar tarafından da kabul edilmiş durumda.

Türkiye feminizme mesafeli

Türkiye’nin feminizme yaklaşımını da sorgulayan araştırmanın aldığı sonuçlara göre ülkenin yalnızca yüzde 7’si kendisini feminist olarak tanımlıyor. Dolayısıyla, Türkiye olarak kadın erkek eşitliğini daha yüksek oranda desteklesek de kavram olarak feminizme o denli yakın değiliz. Ipsos, bu yaklaşımın sebeplerinden birinin de feminizme ilişkin önyargılar olduğunu söylüyor.

Fotoğraf (giriş ve sosyal medya): The Plaid Zebra