Telif hakları konusunda büyük adım

Kültür ve Turizm Bakanlığı, telif hakları konusunda büyük bir adım atıyor. Telif Yasası’nda yapılması düşünülen değişiklikle telif sistemimiz uluslararası standartlara kavuşacak.

Bakanlık, telif kavgalarını bitirmesi beklenen yeni yasa için 41 maddelik bir taslak metin hazırladı. Mayıs ayında tamamlanarak incelenmek üzere Avrupa Birliğine gönderilecek taslak metnin Eylül-Ekim ayında yasalaşması planlanıyor.

Fikri mülkiyet alanındaki uluslararası davalardan ve bu alandaki akademik çalışmalarıyla tanınan Avukat Dr. Cahit Suluk, Telif Yasası’nda yapılacak değişiklikleri büyüteç altına aldı. Aynı zamanda taslak metni hazırlayan ekibin içerisinde yer alan Av. Dr. Cahit Suluk, meslek birlikleri ile telif hakkı sahiplerini yakından ilgilendiren konular hakkında bilgiler verdi.
 
Dr. Cahit Suluk, “Yeni Telif Yasası ne getirecek?” sorusuna şu yanıtları verdi:
“Telif Yasası’nda yapılması düşünülen değişiklikle müzisyen, sanatçı, yazar ve çizer gibi telif hakkı sahiplerinin daha fazla telif kazancı elde etmesinin yolu açılıyor. Avrupa Birliği’nin de baskıları ile bakanlık bu konuda adım atıyor. Taslağa göre, toplanan bu paraların % 30’u telif hakkı sahiplerine verilecek. Ancak hak sahipleri bu rakamın çok düşük olduğunu, en az % 70’inin kendilerine verilmesini istiyor.”

TELİF İHLALİ YAPANIN BANKA HESAPLARI DONDURULACAK
“İhtiyati tedbirler ve gümrüklerde el koymaya ilişkin hükümler yeniden düzenleniyor. Her iki geçici koruma önlemi olabildiğince genişletiliyor. Sözgelimi, bir telif ihlali yapan kişinin, banka hesaplarının bloke edilmesinden taşınır mallarına el konulmasına ve hatta tapu kayıtlarına şerh düşülmesine kadar bir dizi ağır önleme yer veriliyor. Benzer şekilde telif hakkını ihlal eden bir ürünün gümrüklerde herhangi bir işleme tabi tutulması halinde bu ürünlere el konulabilecek.”

ÖKSÜZ ESERLERİN YÜZÜ GÜLECEK
“Telif Yasası’na ‘alan adı’, ‘hizmet sağlayıcı’ ve ‘teknolojik önlemler’ gibi yeni tanımlar giriyor. Yine sahibi belli olmayan, yani ‘öksüz eserler’ hukukumuzda ilk kez düzenlemeye tabi tutuluyor. Öksüz eserleri kullanmak isteyen kişiler, gazete ilanı gibi bazı prosedürlere uymak ve bedelini ilgili sektör Ortak Lisanslama Birimi’ne ödemek kaydıyla kullanabilecek.”

TELİF ÜCRETİ İÇİN KAPINIZ BİR KEZ ÇALINACAK
Artık meslek birlikleri, kullanıcıların kapısını ayrı ayrı çalamayacak. İlim-edebiyat, müzik, işitsel-görsel (sinema) ve güzel sanatlar olmak üzere dört sektörde Ortak Lisanslama Birimi kuruluyor. Bu birimler, ilgili sektördeki tüm meslek birlikleri bir araya gelerek bir protokolle kurulacak. Anlaşmazlık çıkarsa devreye bakanlık girecek ve anılan birimleri zorla kurduracak.”

TELİF KAVGASI BİTECEK Mİ?
“Hayır. Bugüne kadar telif kavgası meslek birlikleri ile kullanıcılar arasında yaşanırken, bundan sonra meslek birlikleri arasında yaşanacak. Çünkü tarifeleri meslek birlikleri yapacak ve herkes kendi sektöründe aslan payını alma yarışına girecek. Her meslek birliği kendi tarifesini Ortak Lisanslama Birimi’ne sunacak. Bu birim de meslek birliklerinden gelen tarifeleri birleştirerek tek tarife hazırlayacak. İşte kıyamet de burada kopacak. Çünkü her meslek birliği aslan payını almak isteyecek. Ortak Lisanslama Birimi, oluşturacağı bu tarifeyi kullanıcının önüne koyacak.
 
TÜRKİYE’DE İLK KEZ TELİF HAKEM KURULU KURULACAK
"Telif tarifelerini yine birlikler hazırlayacak. Ancak tarifelere ilişkin şikâyet ve diğer anlaşmazlıklar, Türkiye’de ilk kez kurulacak Telif Hakem Kurulu tarafından giderilecek. Bu kurulda bir hâkim, iki öğretim üyesi, Telif Hakları Genel Müdürü ve Rekabet Kurulu üyesi olmak üzere toplam 5 üye yer alacak. Kurulun kararları tarafları bağlayacak ve derhal uygulamaya girecek. Kararı beğenmeyen taraf mahkemeye gidecek. Ancak mahkemeye gidilmesi Kurul kararının yürütmesini durdurmayacak. Mahkemede belirlenecek telif bedeli daha fazla olursa kullanıcı, aradaki farkı Ortak Lisanslama Birimine ödeyecek. Bu bedel daha az çıkarsa Birlik, bu farkı kullanıcıya aide edecek.”

KORSANA AĞIR CEZA
“Taslak metinde cezai yaptırımlar da genişletilmiş. Özellikle dijital korsanla mücadele bağlamında yeni cezalar öngörülüyor. Bakanlık ceza hükümlerine henüz son noktayı koymadı. Ancak korsana karşı beş yıla kadar hapis cezası öngörülüyor.”