Sanayinin en büyükleri belli oldu

Son 3 yıldır bir özel sektör kuruluşu olarak faaliyetlerini sürdüren Türkiye Petrol Rafinerileri (A.Ş) kamuda olduğu gibi Koç Grubu bünyesinde de Türkiye’nin en büyük 500 sanayi kuruluşu liderliğini bırakmıyor.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinin 2007 sonuçlarına göre, Tüpraş bir kez daha ilk sıraya yerleşti. Petrol fiyatlarındaki artışa bağlı olarak üretimden satışları 2006’ya göre bir miktar gerilese de Tüpraş 18 milyar 450 milyon 708 bin 799 YTL ile birinciliği kimseye bırakmadı. Tüpraş’ı 6 milyar 230 milyon 215 bin 120 YTL’lik net üretimden satışla Ford Otomotiv izlerken, üçüncü sırayı 4 milyar 624 milyon 293 bin 341 YTL ile Elektrik Üretim A.Ş Genel Müdürlüğü (EÜAŞ) aldı.

Son 3 yılın en karlısı

Tüpraş sadece üretimden satışlarıyla lider olmakla kalmayıp, geçen yılın da en fazla kár eden kuruluşu da oldu. 2006’da 884.7 milyon YTL vergi önceki kár yapan Tüpraş geçen yıl yüzde 41.5’lik artışla 1 milyar 252 milyon 197 bin 224 YTL YTL’lik kár yazdı. Tüpraş böylece son 3 yılın da en fazla kár eden kuruluşu oldu. Erdemir 784 milyon 931 bin YTL’lik kárıyla ikinciliğini korurken, Ford 600 milyon YTL’lik kárıyla bir basamak yükseldi.

En çok ihracat yapanlar listesinde ise Tüpraş yerini Ford Otomotiv’e bıraktı. Ford geçen yıl milyar 413 milyon dolarlık ihracatıyla, Tüpraş’ı geride bırakarak ilk sıraya yerleşti. Tüpraş bu yıl 3 milyar 380 milyon dolarlık ihracatıyla 2’nci olurken, Toyota da 3 milyar doları aşan ihracatıyla ilk 3’e girdi.

İlk 10’da tek kamu

İSO 500 listesine giren kamu kuruluşu sayısı her yıl biraz daha azalırken, geçen yıl tersine bir durum gözlendi. 2001’deki 32 tane kuruluş, 2006 yılında 13’e gerilerken 2007’de 15’e yükseldi. Ancak Türkiye’nin ilk 10 dev arasına Elektrik Üretim Ü.Ş. (EÜAŞ) tek kamu kuruluş olarak girdi. Bu kuruluş 4 milyar 624 milyon dolarlık üretimden satışlarıyla 3’üncü sıradaki yerini korudu. Bazı şirketler dikkat çekici sıçramalar yaptı. Bir önceki yıl 17’nci sırada olan Shell&Turcas’ın 6’ncı, Aygaz da 18’incilikten 10’uncu sıraya yükseldi.

143’ü yabancı

İSO 500 arasında yer alan yabancı sermaye paylı kuruluş sayısı 2007’de 143’e yükseldi. 2005 yılında 136 olan bu rakam 2006’da 140’a çıkmıştı. İlk 50 kuruluşun içindeki yabancı sermaye paylı 19 kuruluşun yaratılan brüt katma değerden aldıkları pay yüzde 17.3 oldu.

Medyada lider yine Hürriyet

Türkiye’nin 500 sanayi devi arasında 73’üncü olan Hürriyet, sektörünün ise lideri oldu. 2007 yılındaki 542 milyon 290 bin 512 YTL’lik üretimden satışlarıyla kağıt, kağıt ürünleri ve basım sanayi sektörünün lideri olan Hürriyet’i en yakın rakibi 82 sıra geriden izledi. TMSF yönetiminde 15 sıra birden yükselen Merkez Gazete (Sabah Grubu), 294 milyon 967 bin 343 YTL’lik satışıyla 155’inci olurken, Doğan Gazetecilik 288 milyon 722 bin 69 YTL’lik üretimden satışlarıyla 500 dev arasında 160’ncı, sektöründe ise 3’üncü oldu.

Koç’un 13 şirketinin 5’i ilk 10’da yer aldı

Türkiye’nin 500 devi sıralamasında bu yıl Koç Topluluğu, 13 şirketle yer alırken, Tüpraş, Ford, Arçelik, Tofaş ve Aygaz ile listenin tepesindeki ilk 10’un da yarısını oluşturdu. Koç Topluluğu şirketleri, 500 büyük kuruluşun toplam cirosunun yüzde 19’unu, özel sektörün yüzde 20’sini temsil etti. Koç Grubu şirketleri 2007 yılında 11.2 milyar dolarlık dış satımlarıyla da özel sektör ihracatının yüzde 21’ini yapmış oldu. Koç Topluluğu şirketlerinin toplam kárı ise 2.6 milyar YTL oldu. Bu arada Sabancı Topluluğu da ilk 500 büyük sanayi kuruluşu listesinde 10 şirketiyle yer aldı.

Tekel Sigara bu yıl adını gizlemedi

İSO 500’ün 2006 yılına ait listesinde 34’üncü olmasına karşın ’özelleştirme hassasiyeti’ göstererek adını açıklamayan Tekel, bu yıl ismini açıklamakta bir mahsur görmedi. 2007 yılındaki 742 milyon 608 bin YTL’lik üretimden satışlarıyla Tekel, listeye 45’inci sıradan girdi.

Listeye 55 yeni kuruluş girdi

Türkiye’nin 500 de kuruluşu listesinde, geçen yıldan farklı olarak bu yıl 55 yeni isim yer aldı. Bu şirketlerin 31 tanesi İSO’nun 500 büyük sanayi kuruluşu listesinin bir devam olarak hazırladığı 2’nci 500 büyük kuruluş arasından geldiği belirtildi. Bu durumda 24 şirket de, geçen yıl büyük bir sıçrama yaparak Türkiye’nin sayılı kuruluşları arasına girmeyi başardı.

Kaynak:Hürriyet