Organize perakende büyümesini sürdürüyor

AMPD Perakende Endeksi verileri Organize Perakende’nin ciro bazında Eylül ayında da büyümesini sürdürdüğünü gösteriyor. Cirolar Eylül ayında bir önceki ay olan Ağustosa göre yüzde 12 arttı. Eylül ayı ile birlikte yılın ilk dokuz ayındaki ciro artışı yüzde 10 olarak gerçekleşti. Organize perakendenin 2008 yılı sonunda yüzde 10 büyüyeceğine yönelik tahminlerimizi bu veriler de destekliyor.

Geçen sene aynı döneme göre karşılaştırıldığında Eylül 2008 cirolarının Eylül 2007’ye göre yüzde 11 arttığı görülüyor. 2007 Eylül ayında ise bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 20 ciro artışı gözlenmişti.

Eylül ayı içinde geçen seneki değerlere de bakıldığında, organize perakende ciro seyrinin mevsimsel özelliğini sürdürdüğü görülüyor.

Gıda ve Gıda-Dışı Cirolar

Gıda perakendesinde cirolar Ağustos ayından Eylül ayına yüzde 2 arttı. Gıda perakendesinde aylık ciro artış oranları önceki iki aydır istikrarlı bir ivme yakalamıştı. Ancak Eylül ayındaki artışın geçen iki aya göre düşük olduğu görülüyor. Bu durumda organize gıda perakendesinin 9 aylık ciro artışı da yüzde 8 olarak gerçekleşiyor. Eylül 2008’de Eylül 2007’ye göre değişim yüzde 1’de kalırken, 2007’nin Eylül ayında bir önceki yıla göre yüzde 8,7 artış olmuştu.

Gıda-dışı perakendesinde ise Eylül ayında önemli bir artış görülüyor. Ağustos ayından Eylül ayına gıda-dışı perakendesinde cirolar net olarak yüzde 28 büyüdü. Gıda-dışı perakendesinde 9 aylık değişim yüzde 15 olarak hesaplanırken, 2007 yılının aynı dönemine göre ciroların yüzde 32 arttığı görülüyor. 2007 Eylül ayında 2006’nın aynı dönemine göre değişim ise yüzde 14,2 olarak gerçekleşmişti.

Gıda-dışı cirolarının mevsimsel seyrin üstünde yükseldiği göze çarpıyor. TÜİK’ten yapılan açıklamaya göre, Perakende Endeksi verilerine paralel olarak imalat sektörü kapasite kullanım oranlarında da 2008 Eylül ayında yüzde 5 oranında bir yükselme olduğu ve 79,8 değerine ulaşıldığı belirtiliyor.

Metrekare Endeksinde Artış

Organize perakende sektörünün yatırımlarının göstergesi niteliğinde olan metrekare artışlarında bu ay Ağustos ayına göre yüzde 3 oranında bir artış kaydedildi. Sektörde metrekareler yılbaşından bu yana geçen 9 aylık dönemde yüzde 15 arttı. Organize perakendede hizmet alanı 2007 Eylül ayından bu yana 12 ay içinde yüzde 23 artış gösterdi. 2007 Eylül ayı değerlerine göre, aylık değişim yüzde 2,3 ve yıllık değişim ise yine yüzde 23 olmuştu. Geçen seneye göre mağaza sayılarındaki artış ise yüzde 24 olarak gerçekleşti.

Gıda ve Gıda-Dışı Metrekareleri

Gıda perakendesinde yatırımlar Eylül ayında da devam etti. Organize gıda perakendesi sektöründe metrekareler Eylül ayında Ağustos ayına göre yüzde 3 arttı. Gıda perakendesi yılbaşından bu yana geçen 9 ayda metrekarelerini yüzde 16 arttırdı. Bir önceki yıl olan 2007’nin aynı dönemine göre organize perakendede metrekareler yüzde 20 artış kaydetti. 2007 yılı Ağustos ayında aylık değişim yüzde 1’de kalmış, geriye dönük 12 ayda ise yüzde 20 artış gerçekleşmişti.

Hatırlanacağı üzere geçen ay gıda dışı perakendesinde metrekareler bazında yüzde 3 düşüş kaydedilmişti. Ancak Eylül ayında metrekarelerin geçen aya göre yüzde 5 arttığı görülüyor. Yılbaşından bu yana metrekare artışı yüzde 15 olarak hesaplanırken, 12 aylık dönemde artışın yüzde 26’ya ulaştığı görülüyor. Geçen sene Eylül ayında aylık değişim yüzde 6, yıllık değişim ise yüzde 30 olarak gerçekleşmişti.

Metrekare Başına Cirolarda Artış Görüldü

Sektörün verimliliğini hesaplamakta kullandığımız en önemli veri olan metrekare başına ciro endeksinde Eylül ayında yüzde 8 oranında artış oldu. Eylül ayında metrekare başına ciro performansının geçen sene Eylül ayına göre aynı olduğu görülüyor. 2007 yılı Eylül ayında aylık değişim yine yüzde 8 olmuş, bir önceki yıla göre ise verimlilik yüzde 3 artı performans göstermişti.

Gıda ve Gıda-Dışı Metrekare Başına Cirolar

Gıda perakendesinde aylık endeks değişimi yüzde 1 olarak gerçekleşti. Metrekare başına cirolar geçen sene Eylül ayına göre ise yüzde 7 düşüş kaydetti. 2007 yılının Eylül ve Ağustos ayları arasındaki endeks değişimi yüzde 12,3 olarak gerçekleşmiş, bir önceki Eylül ayına göre ise yüzde 6 artış görülmüştü. Gıda dışı perakendesinde Eylül ayında metrekarelerde yüzde 20 yıllık artışa rağmen sadece yüzde 1 oranındaki ciro artışı verimlilikteki düşüşü açıklamaktadır.

Gıda dışı perakendesinde ise, metrekare başına ciroların aylık değişimi yüzde 22, bir önceki yılın aynı dönemine göre değişim yüzde 14 olarak gerçekleşti. Geçen aya göre yüzde 5 artan metrekarelere karşın ciroların yüzde 28 artması aylık değişimin yüzde 22 oranına gelmesini açıklıyor. Geçen seneki değerlere bakıldığında ise aylık değişimin yüzde 2, bir önceki yıl Eylül ayına göre değişimin ise yüzde -1 olduğu görülmektedir.

Sektör İstihdamını Arttırmaya Devam Ediyor

Organize perakende sektöründe istihdam artışı Eylül ayında da devam etti. Toplam çalışan sayısı Eylül ayında yüzde 2 arttı. Yıl başından Eylül’e kadar olan 9 aylık sürede sektörde istihdam edilen kişi sayısı yüzde 9 artarken, 2007 yılının aynı dönemine göre artış yüzde 17 oldu. 2007 yılının Eylül ayında aylık bazda artış yüzde 2,8 olarak gerçekleşmişti. 2007 Eylül ayından itibaren geriye dönük 12 ayda istihdam artışı oranı yüzde 22 olmuştu.

Gıda ve Gıda-Dışı Perakendede İstihdam

Gıda perakendesinde Eylül ayında istihdamın yüzde 3 azaldığını görüyoruz. Sektörde istihdam edilen kişi sayısı yılbaşından bu yana geçen 9 aylık dönemde yüzde 14 artarken, 2007 Eylül ayına göre istihdam artış da yüzde 12 olarak gerçekleşti. 2007 yılının Ağustos ayından Eylül ayına gıda perakendesinde istihdam artışı yüzde 1,5 olarak gerçekleşirken, 2007 Eylül’ünde istihdam 2006 yılının aynı dönemine göre yüzde 37 artmıştı.

Gıda dışı perakendesinde ise aylık bazda istihdam yüzde 3 arttı. Yıl başından bu yana geçen 9 aylık sürede istihdam yüzde 7 artmış durumda. 2008 yılı Eylül ayında istihdam bir önceki yılın aynı dönemine göre de yüzde 17’lik bir artış kaydetti. İstihdam artışı gıda-dışı perakendesinde 2006 yılının Eylül ayından 2007 yılının Eylül ayına kadar yüzde 18’lik bir artış kaydetmişti.

Alışveriş Sepeti Büyüdü

Eylül ayında sektörde kesilen fiş sayılarının yüzde 4 oranında azaldığını görüyoruz. Azalan fiş sayısına rağmen ciroların sektörün tüm kategorilerinde artış göstermesi sepetlerin büyüdüğüne işaret ediyor. Fiş başına ciro endeksini incelediğimizde de aylık bazda yüzde 6 oranında sepetin büyüdüğünü görüyoruz. Eylül ayında bir önceki aya göre düşüş yaşanırken, geçen sene Eylül ayına göre yüzde 14 artış oldu. Yılbaşından bu yana ilk 9 ayda ise fiş sayısı yüzde 15 oranında arttı. 2007 yılı Eylül ayında da fiş sayısı aylık bazda yüzde 2 düşmüş, yıllık olarak ise yüzde 17 artmıştı.

Gıda ve Gıda Dışı Fiş Sayısı

Gıda perakendesinde kesilen fiş sayısında yüzde 5’lik bir düşüş gerçekleşti. Sektörün 9 ayda kestiği fiş sayısı ise yüzde 18 artarken geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre artış yüzde 10 olarak gerçekleşti. Cirolar yüzde 2 artarken fiş sayısının yüzde 5 düşmesi gıda harcamalarında sepetin büyüdüğünü gösteriyor.

Gıda-dışı perakendesinde fiş sayısında yüzde 1’lik bir düşüş yaşandı. Yılın ilk 9 ayında gıda-dışı perakendesinde kesilen fiş sayısı yüzde 6 artarken, 2007 Eylül ayına göre kesilen fiş sayısında yüzde 35’lik bir artış yaşandı. Gıda-dışı perakendesinde fiş başına düşen ciro miktarlarında geçen aya göre yüzde 31 oranında artış yaşandı. Cirolarda yüzde 28 oranındaki aylık değişime karşın fiş sayısının yüzde 1 düşmesi sepetin gıda dışı harcamalarda da büyüdüğünün göstergesi.