Hulusi Derici: Yazılı yasak yok ama net bir yaptırım var

Yaz mevsiminin yaklaşması ile birlikte mayo firmaları da reklamlarına başladı. Her yaz sokaklarda görmeye alışık olduğumuz mayo ve bikini görselleri bu sene Belediye ve firmalar arasında bazı sıkıntılar yaşanmasına sebep oldu. İki yıl önce, hac zamanında havaalanında bulunan Zeki Triko’ya ait Adriana Karambeau’nun yer aldığı afişin kaldırılmasıyla patlak veren kriz yeniden gündemde.

Mayo firmaları, billboard veya raketlerde hatta kendi binalarının duvarlarında bile afişlerinin asılması için belediyeden izin alma konusunda sıkıntı yaşadıklarını, izin alamadıklarını öne sürüyor. Firmalara sunulan sebep ise ahlaka aykırılık…
Ünlü mayo firmalarının ‘ahlak kurallarını aykırı’ bulundukları için reklam panolarına alınmadıkları iddiasına, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise ‘Böyle bir yasak yok’ diyerek cevap verdi. Büyükşehir Belediyesi Basın Müşaviri Ahmet Faruk Yanardağ, “Öteden beri uygulanan yönetmeliklere göre hareket ediyoruz. Yeni bir uygulama yok. Firmalar mayolu fotoğraf asabilirler. Firmaların başvuruları Kentsel Tasarım, Zabıta ve Emlak Müdürlüğü yetkililerinden oluşan komisyonda, ‘Reklam, İlan ve Tanıtım Yönetmeliği’ne göre değerlendirilir” dedi.

‘BU FOTOĞRAFLARLA İZİN ALAMAZSINIZ’

Belediye’den yapılan açıklamada, özellikle mayo reklamları ile ilgili yasaklayıcı bir karar bulunmadığı ve iddia sahibi mayo firmalarından izin için hiçbir başvurunun gelmediği belirtildi. Öte yandan Kentsel Dönüşüm Müdürlüğü yetkililerinin, billboardları kiralayan açık hava reklamcılarını da mayolu fotoğraf bulunan afişleri panolarına almamaları konusunda uyardığı iddia edildi. Nelson’un sahibi Moris Eskinazi, “İlanda kullanacağımız fotoğrafı gören Belediye’den bir yetkili, ‘Bu fotoğraflarla izin alamazsınız’ demiş. ‘Neden’ diye sorulduğunda ‘Bikini giyip Osmanbey’de dolaşabilir misin?’ yanıtını vermiş.”
Stroer Kentvizyon İcra Kurulu Başkanı Yusuf Gökçek, konu ile ilgili ‘Bize belediyeden yasak diye bir bilgi gelmedi’ derken Zeki Triko’nun Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Başeskioğlu ise yaptığı açıklamada “En son 2003 yılında İstanbul Havaalanı’ndaki görselimiz indirildi. Bu konuda açtığımız dava halen devam ediyor. Zaten 2003 yılından beri yıldığımız için bu konuda herhangi bir başvuruda da bulunmuyoruz” diyor.

Başeskioğlu, yakında yeni bir reklam kampanyası başlatacaklarını, kiralayacakları 25 bin billboard’a mayoların giydirildiği sebzeler koyup altına da ‘İşte mayolarımızın rengi’ sloganını yazacaklarını söyledi.

İDDİALARA GÖRE…

Mayo firmalarının yetkilileri kendi binalarında bile afiş asamadıklarını ileri sürüyor. Bütün bu yasakların bir başka gerekçesi de trafikteki kişilerin dikkatini dağıtması ve tahrik unsuru içermeleri. Yine başka bir iddiaya göre, billboardları belediyeden kiralayan firmalar bu reklamlar önlerine geldiklerinde “Sizin reklamınızı asmanıza belediye izin vermez” diyor. Gerekçe ise şu: ‘Bu afişler genel ahlak kurallarına aykırı görüntü taşıyor. Tahrik unsuru olur.” Ve yine iddiaya göre, reklam başvurularının yapıldığı Kentsel Tasarım Müdürlüğü, ’firmaların elinde belge olmaması’ için müracaatlara sözlü olarak yanıt verip ‘hayır’ diyor.
Firmalardan gelen bir başka tepki de ‘Türbanlı ilanlara izin var ama mayolara yok’ yönünde.

Hangi modern ülkede böyle bir yasak olabilir?
Hulusi Derici
Marka Ajans Başkanı
Dünya’nın hangi demokratik, modern ülkede böyle bir yasak olabilir? Hiçbir yerde olamaz tabii. Hani AB’ye girecektik, var mı böyle bir yasak AB’de? Yok. Belediye bugün bir açıklama yapmış ‘biz öle bir yasak koymadık’ diye. Somut olarak böyle bir yasak olamayabilir ama yerleri kiralayanlar mayo reklamlarına izin verdiği takdirde, belediye o yerleri bir dahaki ihalede kendilerine vermeyip başkalarına verebilir. Bu tür yaptırımları olabilir. Yazılı olarak bir uyarı yok fakat sözlü olarak var. Geçen sene hava alanındaki billboard’ları kaldırttıklarını bilmiyor muyuz? Duymuyor muyuz? Bugün Posta gazetesini açın bakın ilk sayfada kimlerin engel olmaya çalıştığıyla ilgili haberler var. Belediye ‘mayo reklamlarının yayınlanması yasaktır’ diye bir talimatname yayınlamış değil. Fakat bu net bir şekilde yapılıyor.

Eğer ki girmeyi düşündüğümüz AB’ye samimiyetle istiyorsak, uygulamalar AB’de nasılsa aynen bizde de olmalı. Sonuçta yeniden icat çıkartmaya gerek yok. Bu sorun yakın zamanda da çözülemeyecek çünkü seçimler var. ‘Billboard’lar için yerimiz yok’ diyerek ‘yasak’ demeden olanak sağlamayacaklar. Batıya baksınlar biraz.
Patlıcanlara, domateslere bikini ve mayo girdirmeyi düşünüyoruz. Bakalım buna da yasak koyacaklar mı? Bu sezon Zeki Triko’nun billboard’larını bu şekilde yapacağız. Renklerimizi, modellerimizi mevsim sebzeleriyle sunacağız. Bu tür küçük oyunlar yapmasınlar. Tabii ki billboard’larda çıplak kadın koyalım demiyoruz. Bikini hatta mayo koymak istiyoruz. Bunlar küçük kıvırttırmalar. Sokakta mini etekle, askılı bluzla gezen bayanı kapattırıyor musunuz? Batıya baksınlar; girmeye çalıştıkları AB’ye baksınlar ondan sonra konuşsunlar.

Durum gündem yaratmak için biraz abartıldı sanırım
Yusuf Gökçek
Stroer Kentvizyon İcra Kurulu Üyesi
Ahlaka aykırı olmadığı sürece her türlü reklamı yayınlıyoruz. Dünyanın her yerinde olan bir şart bu. Yorumu ise başka bir konu. Bir talep geldikten sonra görselleri istiyoruz mutlaka. Çünkü tüketicinin açıkhavadan kaçma şansı yoktur. ‘O sokaktan geçme’ ya da ‘o tarafa bakma’ diyemezsiniz. Kurallar bu sebeple daha katı. Reklam Özdenetim Kurulu ve belediyenin izin verdiği her reklamı yayınlıyoruz. Şimdiye kadar hiçbir reklamımız belediyeden geri dönmedi. Reklamverenlerin bütçelerinden dolayı kendilerinin vazgeçtiği durumlar oldu sadece. Mayolarla ilgili olarak ise belediyelerden ‘ahlaka aykırı’ diye bir uyarı almadık. ‘Kentsel Tasarım’dan izin çıkmaması ise sadece bina giydirmeleri ile ilgili. Biz şimdiye kadar mayolu insanların olduğu reklamları ya da iç çamaşırı reklamları astık. Mayo reklamında mayonun nasıl sunulduğuna bağlı durum. Yoksa mayo giyen insanların yer aldığı reklamlar hali hazırda var zaten. Güneş kremi reklamları mesela. Sanki biraz abartılı bir durum gibi geldi bu bana. Abartılı bir PR Coverage’ı gibi. Gündem için olabilir.

‘Güneşi özledik’ reklamımızdan beri hiçbir reklamımız açıkhavada yer alamadı
A. Zeki Başeskioğlu
Zeki Triko Yönetim Kurulu Başkanı
Biz Zeki Triko olarak, 1988 yılında İzmir Kız Lisesi’nin karşısındaki panomuzun indirilmesi ile açıkhava reklamlarında engellenmeye başladık. Yine 1997 yılında İstanbul’da billboard’larda yer alamadık. Ve o dönemde ‘Güneşi Özledik’ kampanyamız ile dergi ve gazetelerde tepkimizi göstermeye çalıştık. Bu dönemden itibaren hiçbir açıkhava reklamımız yer alamadı. En son 2003 yılında İstanbul Havaalanı’ndaki görselimiz indirildi. Bu konuda açtığımız dava halen devam ediyor. Zaten 2003 yılından beri yıldığımız için bu konuda herhangi bir başvuruda da bulunmuyoruz.