Bugünlerde lüksün ne olduğu konusunda kafamız karışık. İhtiyaç ve harcamalara bakışımızı FikriMühim işbirliğiyle hazırladığımız Lüks Araştırması’nın çıktıları aracılığıyla anlamaya çalışalım.
30 Mayıs 2024 tarihinde Independent’ta yayımlanan bir makale, Amerikalıların yüzde 80’e yakın bir kesiminin fast food’u “lüks” olarak gördüğünü duyuruyordu. Online alışveriş kredisi servisi LendingTree tarafından 2 bin kişilik bir örneklemle gerçekleştirilen araştırma sonuçlarına göre katılımcıların yüzde 67’si fast food’un evde yenilen yemekten daha ucuz olması gerektiğini düşünüyor, yüzde 75’i durumun artık böyle olmadığını söylüyor. Katılımcıların neredeyse yarısı ise fast food’a ödenen hesap ile herhangi bir à la carte restoranda yenilen yemeğe ödenen hesap arasında neredeyse fark olmadığı görüşünde.
Amerikalıların yaşadıkları kafa karışıklığı Türkiye’ye yabancı değil. Artan enflasyonla birlikte karşı karşıya kaldığımız dramatik zamlar nedeniyle bir süredir neyin ucuz neyin pahalı olduğunu anlamakta güçlük çekiyoruz. Bu kafa karışıklığının en büyük nedenlerinden biri de şüphesiz gıda fiyatlarındaki artış zira gündelik ihtiyaç olan gıdaya erişime ödenen bedelin bu denli artması, diğer kategorilerdeki harcamalarımıza devam etmek için göstereceğimiz eforu büyük ölçüde etkiliyor.
Son dönemin popüler konu başlıklarından sessiz lüks konuşuladursun, bugünlerde lüksün ne olduğu konusunda kafamız karışık. İş arkadaşlarıyla dışarıda yenen öğle yemeklerinin bile yerini mikrodalga önünde kuyruklara bıraktığı bir dönemden geçiyoruz. Bugünlerde öğle yemeğini evden getirmek yerine haftanın her günü dışarıda yemek lüks. Peki ya diğer ihtiyaç ve harcamalara bakışımız ne durumda? FikriMühim tarafından 10-13 Haziran 2024 tarihlerinde, Türkiye’nin 12 bölgesinde 73 ilde, kadın-erkek oranı eşit bir örneklemle online görüşme tekniği kullanılarak gerçekleştirilen Lüks Araştırması’nın çıktıları aracılığıyla anlamaya çalışalım.
Örneklemin, pandemi öncesi dönemi düşündüğünde, yüzde 95 oranında “lüks değildi” dediği ufak tefek alışverişler yapmak, ödemeleri zamanında yapmak, mutfak masraflarını kısıtlamamak, dışarıda çay-kahve içmek, bebek ürünleri almak gibi eylemlerin araştırmanın gerçekleştirildiği tarih itibarıyla lüks sıfatına çok daha fazla yaklaştığını görmek şaşırtıcı değil. Lüks algısının en çok hangi kalemde değişime uğradığına baktığımızda ilk sırada dışarıda yemek yemek (yüzde 59) olduğunu görüyoruz. Ekonomik sıkıntı döneminde en büyük artışa uğrayan masraf kalemiyse yüzde 30’luk bir oranla bebek ürünleri almak.
Araştırma sonuçlarına göre alışveriş yaparken öncelik verdiğimiz kategoriler mutfak (yüzde 22), ev hijyen ürünleri (yüzde 17) ve giyim (yüzde 13). Alım gücümüz azalsa da almaktan vazgeçemeyeceğimiz ürünler var. Öte yandan, tasarruf sağlamak adına, bir markadan diğerine geçmek seçenekler arasında. Ekonomik sıkıntılar baş gösterdiğinde katılımcıların daha ucuz markaları tercih ettiklerini söyledikleri kategoriler tatil (yüzde 75), ev-dekorasyon (yüzde 70), giyim (yüzde 67), ulaşım (yüzde 66) ve ev hijyen ürünleri (yüzde 64).
Satın alım gücümüz ne kadar azalırsa azalsın, kültür ve zaruriyet lüks tanımının değişmesini yavaşlatan iki önemli etmen. Bunun bir örneğini bebek ürünü alışverişlerinde görmek mümkün. Pandemiden önce yüzde 93 oranında “lüks değildi” denilen bebek ürünü alışverişi ekonomik sıkıntı yaşandığında en çok artan masraf olarak işaret edilse de bugün yüzde 56’lık bir kesim tarafından hâlâ lüks olarak görülmüyor.
Peki ya fast food? Durum Amerika’dakinden pek de farklı değil. Pandemiden önce yüzde 12’lik bir kesim tarafından lüks olarak tanımlanan fast food tüketimi bugün, yüzde 43’lük bir artışla, örneklemin yüzde 55’inin gözünde lüks.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
