5G geliyor; tüm vaatleri, hipergerçekçiliği ve B2B’den B2C’ye üretim ve tüketim ekonomisini kolaylaştıracak tüm yönleriyle erişilebilir oluyor. Peki, bu teknolojiyi ne kadar yakından tanıyoruz?
Beşinci nesil telekomünikasyonun bugüne kadarki “ekran yüzü” uzaktan ameliyat yapabilen tıp doktorları olageldi. 2019 yılında başta Güney Kore olmak üzere birkaç pilot bölgede hayata geçirilen 5G’nin hikâyesi, pandemiyle birlikte, yaygınlık kazanan komplo teorileriyle yer aldı manşetlerde. Wuhan’daki meşhur viroloji laboratuvarının 5G istasyonlarıyla çevrili olduğunu; dolayısıyla teknolojinin koronavirüse yol açtığını iddia edenler arasında network kulelerini ateşe vermeye kalkışanlar bile oldu. Bu dönemler geride kaldı. 2022’nin sonuna yaklaşırken, daha rasyonel, daha gerçekçi ve daha tüketici odaklı günlere de giriş yapıyoruz.
5G, öncelikli olarak hız demek; çabucak video indirebilmenin, keyifle oyun oynayabilmenin, kalabalık kentlerde ya da yoğun toplu taşıma araçlarında gecikmelere takılmayan sancısız ve neredeyse gerçek zamanlı bir iletişim kurabilmenin mümkün olduğu bir deneyim demek. Deneyimin mükemmelliğini 5G ile açılacak bu yeni standartlarla tanımlayanlar; cızırtılı seslerin, kısa ömürlü bataryaların, upuzun cihaz antenlerinin, sohbetin ortasında kesiliveren bağlantıların norm sayıldığı 1980’lerin ilk analog cep telefonu serüvenlerini, yani 1G’yi ilkel bulabilirler. Ya da analoğu dijitalle ikame eden 2G teknolojisinin hayatımıza getirdiği SMS’li romantik günleri… Lakin insanlığın büyük umutları, kaba saba tuşlardan video konferanslara ve oradan da metaverse’ün cilalı kaldırımlarına varan yolculuğu, devrimci mirasını bu erken adaptasyonlardan alıyor.
Global Mobile Suppliers Association (GSA) verilerine göre, 2020 ortalarında 38 ülke 5G network’üne sahipken, 2022 Haziran ayında bu teknolojinin kullanıldığı ülke sayısı 70’e ulaştı. Yıl sonuna doğru 1 milyar insanın bu inovasyondan yararlanabileceği öngörülüyor. Bu veriler ışığında 5G’nin güzergâhı anaakımlaşma gibi görünse de, Deloitte verileri tüketici tarafında başka bir içgörüye işaret ediyor: Tüketiciler henüz bu gelişmeyi “önemsemiyor”. 18 ülkeden 30 bini aşkın kişiyle birkaç ay önce yapılan bir ankete göre, katılımcıların yüzde 54’ü bu teknolojiyi yeterince tanımadığını belirtiyor.
“Akıllı telefon satın alırken, ücreti dışında cihazın hangi özelliği sizin için belirleyici olur?” sorusuna verilen yanıtlar arasında “5G teknolojilerini desteklemesi” seçeneği yalnızca yüzde 9’luk bir taraftar desteğine sahip. Tüketiciler için halihazırda satın alma kararını şekillendiren etmenler hâlâ batarya ömrü, bellek miktarı, kamera özellikleri, kullanım kolaylığı ve ekran boyutu gibi özellikler. Hız, tüm tüketiciler için deneyimin değiştirilmesi teklif bile edilemez bileşenlerinden biri olsa da, 4G milyonlarca insan için bu ihtiyacı karşılamaya yetiyor, en azından şimdilik.
5G teknolojisi -videolar başta olmak üzere- yüksek hacimli verilerin “zaman ve mekân içindeki” iletişimini çok daha güvenilir ve hızlı bir transfer deneyimiyle sunacak. Bu sayede, yalnızca premium kişisel bilgisayarlarda mümkün olabilen yüksek katılımcılı bulut oyunlar, akıllı telefonlar üzerinden de deneyimlenebilecek.
Metaverse 2021 yılında ilk patlamasını yaşamış ve yoğun ilgi gören bir trend hâline gelmişti. 5G’nin sağlayacağı fırsatların, artırılmış gerçeklik ve sanal gerçeklik teknolojilerine de bir gelişme olarak yansıyacak olması; kullanıcının direktifi ve cihazların eylemi arasındaki gecikme sürelerinin azalması bu deneyimlerin de gerçeğe daha fazla yaklaşmasını sağlayarak, anlık eğlenceyi ve tüketici memnuniyetini hatırı sayılır oranda artıracak. Metaverse deneyimi de bundan nasibini alacak. Oyun ekosistemi başta olmak üzere kapsayıcı tüm teknolojiler üzerindeki bu 5G katkısının çok geçmeden ticarete ve alışveriş deneyimine yansıyacağı da aşikâr. Bugüne dek oturma odasında nasıl duracağını merak ettiğiniz ve AR teknolojileriyle provasını yaparken bir türlü ikna olamadığınız o kanepe, artık çok daha gerçekçi bir dekorasyon senaryosuyla karşınıza çıkabilecek. (Bu gelişmelerin öncelikli cihaz tercihini akıllı telefonlardan XR başlıklarına kaydıracağını iddia edenler olsa da bu öngörünün henüz spekülatif sularda yüzdüğünü belirtmek gerek.)
5G’nin en büyük yararı yalnızca artan bant genişliği değil; aynı zamanda milyarlarca akıllı cihazın aynı anda birbirine bağlanmasıyla azalacak olan iletişimsel gecikmeler. Bugünün trafik haritaları siz ve arkadaşınız arasındaki mesafenin 20 dakika olduğunu gösterirken; 5G ile güçlendirilmiş yakın geleceğin haritaları, arkadaşınızın kullandığı aracın akaryakıtının azaldığını ve yol üzerinde bir istasyona uğraması gerektiğini de hesaba katarak, çok daha “granüllü” ve hiper lokal içgörülere dayalı veriler sunabilecek. Beklenmeyen misafirlere akşam yemeği hazırlayacak birkaç saatiniz kalmışken, evinizdeki akıllı cihazlar ihtiyaçlarınızı hızla tespit ederek eksikleri, kişi sayısına göre kullanmanız gereken malzeme miktarını ve sıcak bir servis sunabilmeniz için izlemeniz gereken zaman çizelgesini size bildirebilecek.
Bu altyapının etkileri, artırılmış kişiselleştirme pratiklerinde, kişiye özel gerçek zamanlı önerilerde ve dolayısıyla son tüketici etkileşiminde yol açacağı iyileştirmelerle sınırlı olmayacak; B2B iş yapış biçimlerinde de paha biçilmez gelişmeleri beraberinde getirecek. Pandemi, Rusya-Ukrayna arasındaki çatışma, doğal afetler ve ticareti olumsuz etkileyen nice kriz, 5G odaklı akıllı envanter ve tedarik zinciri yönetimleriyle pürüzsüz bir şekilde aşılabilecek.
5G teknolojilerinin global ekonomiye 13,2 trilyon dolarlık bir değer ekleyeceği düşünülüyor. Bu katkının başını çekenler, drone’lar, robotlar ve akıllı izleme sistemleriyle imalat endüstrisi; araç paylaşım servisleri, yeşil ulaşım teknolojileri, akıllı araçlar, lojistik ve teslimat hizmetleri, trafik ve park yönetimiyle mobilite endüstrisi ve Gen Z ile Milenyum Kuşağı tarafından şekillendirilecek olan sosyal medya dünyası, AR/VR uygulamaları ve online oyun endüstrileri olacak. 5G ile güçlendirilmiş akıllı tarımın katkısı ise 2035 yılına kadar 390 milyar dolarlık bir hacme erişecek. Otonom hasat makineleri, gerçek zamanlı kuru zincir takibi, sensör tabanlı haşere tespiti ve nem sensörleri bu endüstrinin gelişim alanlarını ve israftan kaçınma stratejilerini oluşturacak.
5G teknolojilerinin adaptasyonu, akıllı veri yönetimi fırsatlarıyla sürdürülebilirliğe de büyük katkı sağlayacak ve akıllı kentin aynı zamanda yeşil bir kent olduğunu da bizlere hatırlatacak. Empire State’in yenilenmiş akıllı elektrik sistemlerinin, binanın enerji tüketiminde yüzde 38’lik bir azalmaya yol açtığı düşünülürse, yaşadığımız kentlerin 5G sonrasında kayda değer karbon emisyonu gerilemeleri yaşayacağı öngörülebilir. Lakin küçük bir bit yeniğiyle… Şu an için kullandığımız cihazların çoğu 5G teknolojisini desteklemiyor. IoT cihazların artması geridönüşümü imkânsız metallerin de çevreye atık olarak karışması anlamına geliyor. Günümüzde telekomünikasyon endüstrisi global elektrik tüketiminin yüzde 4’ünden, karbon emisyonlarının yüzde 1,4’ünden sorumlu. Bunlar kritik oranlar sayılmaz ancak Ericsson raporlarına göre, 2025 yılına dek 2 milyar insanın daha mobil hizmetlerden yararlanacak olması, kabul edilebilir sınırlarda seyreden bu oranları risk seviyesinin üzerine çıkarabilir. Tüketilecek data miktarının artmasının, atmosferi cayır cayır ısıtacak data depolarının artışı anlamına geldiğini de unutmayalım. 5G’nin geleceği eğlence ve aklın birleşimine işaret ediyor. Sürdürülebilir olması ise, teknolojiyi üretenler, yerel ve merkezî hükümetler ve tüketicinin teknolojiye erişimini kolaylaştıracak aktörlerin işbirliğine bağlı görünüyor.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
