Etiketlerin ötesine geçen ikonik fotoğraflar

Akıllı telefon ve sosyal medyanın yükselişiyle birlikte başta görsel işitsel materyaller, eskiye kıyasla çok daha büyük oranda gündelik hayatımızın bir parçası haline geldi. Öte yandan, bu kalabalık, iyi eserin tanımının hatırlatılması zorunluluğunu da beraberinde getiriyor: Instagram’da, altında milyonlarca fotoğrafın listelendiği #sky etiketine iliştirdiğiniz bir fotoğrafı diğerlerinden ayırt edici kılan özellik nedir? Her an milyonlarca fotoğraf akışının yaşandığı bu mecralarda kullanıcıların akıllarında yer edecek imgeye hayat vermek için ne yapmak gerekir?

Alman fotoğraf makinesi üreticisi Leica, 5 Mart 1960 tarihinde çekilen ikonik Che Guevera fotoğrafının 60’ıncı yılı şerefine, fotoğraf tutkunlarının görsel hafızasını sınava tabi tutan bir kampanya hazırladı. Tarihin dönüm noktalarına tanıklık eden ve hayat bulduğu yıllardan bugüne ikonikleşen fotoğraflara gönderme yapan bir dizi etiketin yer aldığı sergi, reklam ajansı Havas Paris imzası taşıyor.

“Bazı fotoğraflar dünya mirasıdır ve bu fotoğrafların çoğu Leica ile çekilmiştir” diyen Alman fotoğraf makinesi üreticisi, serginin ilham kaynağını “Bir etikete iliştirilen tek kelime, bu mitleşmiş fotoğrafların akla gelmesi için yeterli” cümlesiyle özetlerken, kampanyaya imza atan Havas Paris’in kreatif direktörü Stéphane Gaubert konuyla ilgili şu açıklamada bulunuyor:

“Etiketler ve Instagram filtreleri çağında herkes fotoğraf dehası olduğuna inanıyor. Öyleyse, büyük bir fotoğrafçı ile Instagram fotoğrafçısını birbirinden ayıran nedir? Cevap basit: Çekilen fotoğraf. O fotoğrafın ikonikleşmesi. Akılda kalması. Kolektif hafızaya kazınması. No Photo kampanyası fotoğraflarını Leica ile çeken büyük fotoğrafçılara yapılmış bir saygı duruşu. Yaşadıkları zamanda ve dönemde iz bırakmış insanlara yapılmış bir övgü. Bu interaktif kampanya aracılığıyla insanlara, bir fotoğrafı o fotoğrafı görmeksizin hatırlayabileceklerini gösterdik. Bu, fotoğrafın bir sanat olduğunun kanıtı. Bu sanatı beslemeye devam etmeliyiz.”

#boxing etiketi, Thomas Hoepker tarafından 1966’da çekilen Muhammed Ali fotoğrafına yapılmış bir gönderme.

#cuba etiketiyse Che Guevera’nın Alberto Korda tarafından 5 Mart 1960’ta Havana’da çekilen ve aradan geçen 60 yıl içerisinde hayli ticarileşen ikonik fotoğrafına ithafen listede.

#eiffeltower etiketinin ilham kaynağı, Marc Riboud’nun 1953 tarihli Eiffel Kulesi Boyacısı.

#kiss etiketinin ilham kaynağı, ismen Robert Doisneau’nun meşhur Belediye Binasının Önünde Öpücük’üyle (Le Baiser de l’Hôtel de Ville) karıştırılsa da aslında Fotoğrafçı Alfred Eisensteaedt tarafından çekilen V-J Day In Times Square adlı fotoğraf. 14 Ağustos 1945 tarihli fotoğraf, Japonya’nın teslim olmasını takiben bir denizcinin genç bir diş doktoru asistanını (Greta Friedman) öptüğü ânı ölümsüzleştiriyor.

Son olarak, #vietnam etiketi, Nick Ut’un 1972’de, Vietnam Savaşı sırasında çektiği ve o sırada dokuz yaşında olan Kim Phuc’u vücudundaki napalm yanıklarının acısı yüzünden ağlarken ölümsüzleştirdiği fotoğrafa yapılmış bir gönderme.