Markalaşma, tarihi yüzyıllara dayanan bir olgu. Günün şartlarıyla şekillense de belki de hiçbir zaman bu kadar etki altında kalmadı. Yapay zekâ her şeyi değiştirebilir; markalaşmayı başa döndürebilir.
Markaların uzun bir hikâyesi var. Çiftlik hayvanlarının dağlanması (brandr) M.Ö. 2000’li yıllarda başlıyor. Brand kelimesi 17’nci yüzyılda bugünkü anlamını alıyor, marka tescilleri 18’inci yüzyılda başlıyor ve 19’uncu yüzyılda da yaygınlaşıyor. Öte yandan marka teorilerinin ve marka yönetiminin yükselişi 20’nci yüzyıla tekabül ediyor. Bunu sağlayan da bir kaç unsur var.
Öncelikle kitlesel medya, özellikle de televizyonun çıkışı, önce reklamcılığı, sonra marka konumlandırma gibi teorileri popüler kılıyor. Öte yandan şehirleşme ve marketleşme de bu süreçleri tetikliyor. Özetle, insanlar ağırlıkla televizyon izliyor, oradaki yaratıcı reklamlardan etkileniyor ve ertesi gün süpermarkete gidip yarım saat içinde onlarca ürün alıyor. Bir ürün rafına gittiğinde 10-20 saniyede karar veriyor. Neye göre? Zihninde oluşmuş marka konumu ve bilinirlik sırasına göre.
Sonra globalleşme başlıyor ve markalar sadece bir kaç ülkede değil tüm dünyada pazarlanıyor. Bu da marka kimliği konusunu öne çıkarıyor. Artık yerel değil global düşünüyoruz. Evrensel değerler ve global marka kişilikleri öne çıkıyor. Ama daha da önemlisi dijitalleşme. Özellikle gençler süpermarkete gitmek yerine online alışverişi tercih etmeye ve yaşadıklarını sosyal medyada paylaşmaya başladılar. Marka deneyimi öne çıktı. Markaların iletişim bütçelerinin yarıdan fazlası da sosyal medyaya gider oldu. Oran daha da artacak kesinlikle. Ve daha da önemlisi sürdürülebilirlik konusu. Şu an satın alma kararlarını çok etkilemiyor ama zamanla ağırlık kazanacaktır. Yapay zekânın katkıları da eklenince sanırım başa döneceğiz. Yani televizyonda gördüğümüz markaları ertesi gün marketten alma devri kapanacak ve daha bire bir ilişkilerin değer kazandığı bir süreç hakim olacak. Tüketiciyi takip eden, tanıyan, anlayan ve onlara uygun kişisel öneriler sunan markalar kazanacak. Bir nevi modern bakkal amca:)
Güven Borça
Kurucu, Markam
Here you'll find all collections you've created before.
