Türk’ün tüketim gücü!

Türkiye’nin yılın ilk çeyreğindeki rekor büyümesinin tüketim merkezli olması kaygıları arttırdı.

Kaygıların nedeni, Türkiye’nin en çok büyüyen ekonomi olmasının yanında, en hızlı ısınan ekonomi de olması. Nitekim, büyümenin neredeyse üçte ikisi iç talepten geldi. Bu da Merkez Bankası’nın geçen yılın kasımında almaya başladığı tedbirlerin yeterli olmadığını gösteriyor. Cari açık rekor düzeyde. Merkez’in üzerindeki kur ve faiz baskısı daha da artacak. Ama işin diğer tarafında da küçümsenmeyecek bir olumlu karne var. Birincisi, tüketim imalat sanayii başta olmak üzere perakende, inşaat, finans ve hatta sürpriz şekilde tarımı bile canlandırdı. Bunun istihdama yansıması da göz ardı edilemeyecek düzeyde. İlk çeyrekte özel sektörün yatırımları sonucunda sanayide 500 bine yakın yeni iş yaratıldı. Devletin harcamalarının az artması da mali disiplini gösteriyor.

İYİ

Yüzde 38,5: Özel sektör yatırımındaki artış büyümeye 7.4 puan katkı sağladı. Yatırım sayesinde 417 bin kişi sanayide iş buldu.

Yüzde 12,1: İç tüketimdeki bu artış ithalatı körükledi ama sektörleri de büyüttü. Tarım, inşaat, perakende ve finans olumlu etkilendi.

Yüzde 17,2: Perakendenin etkilediği bu büyüme, hazırgiyim ve gıda şirketlerini ihya etti. Canlılık birçok yabancı markayı çekti.

Yüzde 6,7: Devlet harcamaları az arttı. Yani seçime rağmen popülizm olmadı, mali disiplin korundu. Kamunun yatırımı sadece 0.1 puan etkiledi.

Yüzde 0,9: Tarım büyümeyi sürpriz şekilde yüzde 0,9 etkiledi. Genelde yılın ilk çeyreğinde görülmeyen bir büyüme oranı yakaladı.

KÖTÜ

Yüzde 7,7: Güçlü büyümeye rağmen ihracattaki artış çok sınırlı kaldı. Büyümeye etki sadece 1.8 puan oldu.

Yüzde 27,7: Güçlü iç talep ithalatı adeta uçurdu. Yüzde 27,7 büyüyen ithalat, büyümenin 7.3 puan daha düşük çıkmasına neden oldu.

Yüzde 8: Büyümenin rekor kırdığı ilk çeyrekte dış ticaret ve cari açık da rekor kırdı. Cari açık, GSYH’nin yüzde 8’ine ulaştı.

Yüzde 1,4: Mevsimsellikten arındırılmış oranlara bakıldığında büyüme hız kesti. Geçen yılın son çeyreğine göre büyüme yüzde 1,4’te kaldı.

Aşırı ısınma: En tehlikeli sinyal ekonomideki aşırı ısınmadan geldi. Bu da Merkez’in daha sert önlemler alması gerektiğine işaret etti.

Radikal – Şebnem Turhan