Sosyal medyanın pazarlamayı geri dönülmez bir şekilde değiştirdiği artık su götürmez bir gerçek. Ama bu gerçeğe her reklamverenin ve her reklamcının ayak uydurabildiği söylenemez. Bir taraftan, sosyal medyayı oldukça başarılı ve yaratıcı bir şekilde kullanan işler üretilirken, bir taraftan da bu yeni iletişim aracının ruhunu kavrayamayan veya kontrol edilemezliğini hesaba katmayan birçok girişimfaciayla sonuçlanabiliyor, elde patlayabiliyor ve reklamverenin imajını ciddi şekilde zedeleyebiliyor.
Business Insider, 2013 yılında yaşanan bu tip iletişim facialarının en beterlerinden oluşan 10 vakalık bir liste derledi. Aşağıda yer verdiğimiz listede Türkiye dışından ibretlik örnekler bulacaksınız. Business Insider’a göre bu örneklerin ortak özelliği, reklamveren tarafın sosyal medya ekibinin sosyal medyayı ‘dinlemeyi’ bilmemesi. Yani, her ne kadar kendilerine yönelik paylaşımlara cevap vermişlerse de markalarının veya temsil ettikleri şirketin internet kültüründeki yerini idrak edememişler ve sosyal medyanın interaktif doğasını göz ardı etmişler.
İşte o vakalar.
10) Uluslararası striptiz kulübü zinciri SpearmintRhino’nun Avustralyalı ekibi, kulüp dansçılarından birinin bebeklik videosundan alındığını iddia ettikleri bir fotoğrafı zincirin Facebook sayfasında paylaştılar. Sayfayı ziyaret edenlerden fotoğraftakinin dansçı kızlardan hangisi olduğunu tahmin etmelerini istediler. Fakat ziyaretçiler resimdeki tarih ibaresinden, bebekliği resmedilen ve bugün striptizci olarak çalıştığı söylenen kişinin 14 yaşında olması gerektiğini hesaplamakta gecikmediler.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
9) ABD’li perakende devi Kmart, bu yıl Şükran günü için her zamankinden erken kepenk açacaklarını ve Kara Cuma boyunca açık kalacaklarını Twitter üzerinden duyurdu. Bunun üzerine pek çok Twitter kullanıcısı, Kmart’ın, çalışanların tatillerini gasp eden bu kararını iş ahlakı açısından sorgulayan tweet’ler attılar. Kmart ise kendisine gelen sorulara, kararı savunan değişik argümanlarla yanıt vermek yerine istisnasız herkese aynı basmakalıp cevabı vermeyi tercih etti.
@jennbrazen Kmart is staffing w/ teams & seasonal associates when possible, giving them opportunity to make extra money during holiday.
— Kmart (@Kmart) 6 Kasım 2013
@nuggetfan4life Kmart is staffing w/ teams & seasonal associates when possible, giving them opportunity to make extra money during holiday.
— Kmart (@Kmart) 5 Kasım 2013
@AnnalisaAlosco Kmart is staffing w/ teams & seasonal associates when possible, giving them opportunity to make extra money during holiday.
— Kmart (@Kmart) 5 Kasım 2013
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
8) Bir diğer perakende devi Home Depot ise Twitter’da, sponsoru olduğu bir etkinliğin tanıtımını yapmak için bir fotoğraf paylaştı. Twitter kullanıcılarına, Afrika kökenli iki Amerikalıyı maymun kostümü giymiş bir kişiyle resmeden fotoğrafta bunlardan hangisinin diğer ikisinden farklı olduğunu soran Home Depot, çok kısa sürede kendini dev bir ırkçılık skandalıyla karşı karşıya buldu. İki gün boyunca Twitter üzerinden özür üstüne özür dileyen şirket sosyal medya ajansını derhal kovmuş olsa da iş işten geçmişti bir kere.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
7) Amerika’da Obamacare diye bilinen sağlık reformunu destelemek için hazırlanan ve kar amacı gütmeyen “Teşekkürler Obamacare” isimli sosyal medya kampanyası, sigortalıların, sağlık harcamaları için alkol ve eğlenceden tasarruf etmek zorunda kalmayacaklarını müjdeleyen reklamıyla, reform karşıtı Cumhuriyetçilere iyi malzeme vermiş oldu.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
6) İngiliz eğlence marketi HMV, işten çıkardığı çalışanları şirketin sosyal medya hesabını ele geçirip başlarına gelenleri anlatan tweet’ler atmaya başlayınca zor anlar yaşadı.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
5) Londra’daki LondonLuton Havaalanı,Facebook sayfalarındaki bir paylaşımda karlı havalarda bile sorunsuz işleyen pistleri ile övünmek istediler. Fakat söz konusu paylaşımın görseli 2005 yılında Chicago’da yaşanmış ve 6 yaşındaki bir çocuğun ölümüyle sonuçlanan pist kazasına ait bir fotoğraf olunca, bir de üstüne üstlük fotoğraftaki durum eğlenceli bir mizansenmiş gibi sunulunca işler biraz tersine döndü.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
4) Pepsinin İsveç kolu, İsveç ile Portekiz arasında oynanan 2014 Dünya Kupası play-off rövanş maçından önce yayınladığı bir dizi Facebook reklamında Cristiano Ronaldo’yu temsil eden voodoo bebeğini tren rayları üzerinde eli kolu bağlanmış, kafası ezilmiş, iğnelerle delik deşik edilmiş gibi değişik hallerde resmedince Portekizliler ayaklandılar. Facebook üzerinden kurulan Portekizli Pepsi karşıtı grup bir günde 100 bin takipçiye ulaşınca Pepsi Ronaldo’dan özür dilemek zorunda kaldı.
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
3) 2007 yılında ABD’de baş gösteren ve 2008’deki küresel finans krizinin tetikleyicisi olan mortgage krizinin başlıca aktörlerinden JP Morgan bankası, Twitter üzerinden, bankanın yönetim kurulu başkan yardımcısının katılacağı bir soru-cevap seansı düzenlemeye karar verdiğinde, internetteki ‘troll’lük potansiyelini hesaba katmadı. 6 saat boyunca iğneleyici tweet’lere maruz kalan banka, soru-cevap seansını iptal etmek zorunda kaldı.
Tomorrow at 1pm ET $JPM Vice Chairman Jimmy Lee takes over @JPMorgan to answer your questions for 1 hour. Tweet your Q early using #AskJPM
— J.P. Morgan (@jpmorgan) 13 Kasım 2013
@jpmorgan How far do you and your financial sector gang members think you can push things before you are driven off the continent? #AskJPM
— Eric Somerville (@EricSomerville) 13 Kasım 2013
When will you all go to jail? @jpmorgan #AskJPM
— Goran Đukanović (@xygoius) 13 Kasım 2013
Tomorrow at 1pm ET $JPM Vice Chairman Jimmy Lee takes over @JPMorgan to answer your questions for 1 hour. Tweet your Q early using #AskJPM
— J.P. Morgan (@jpmorgan) 13 Kasım 2013
What's it like working with Mexican drug cartels? Do they tip? #AskJPM
— David Dayen (@ddayen) 13 Kasım 2013
Tomorrow's Q&A is cancelled. Bad Idea. Back to the drawing board.
— J.P. Morgan (@jpmorgan) 14 Kasım 2013
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
2) Epicurious isimli yemek sitesi, Nisan ayında Boston’daki maraton esnasında düzenlenen bombalı saldırıların yaralarını sarmak için garip bir yol seçti. Twitter üzerinden, yaşanan onca sıkıntıdan sonra kendi tarifleriyle hazırlanmış bir kahvaltıya herkesin ihtiyaç duyduğunu belirten, saldırıların mağdurları onuruna yemişli çörek tarifi öneren site pek hoş tepkiler almadı.
Perhaps the most insensitive and tacky response to the Boston Marathon tragedy?: http://t.co/FtFnuVoqDc by @epicurious #ScrewYourScones
Perhaps the most insensitive and tacky response to the Boston Marathon tragedy?: http://t.co/FtFnuVoqDc by @epicurious #ScrewYourScones
— Statman Jon (@Statman_Jon) 18 Nisan 2013
Here's a lesson on how NOT to tweet: Epicurious Tweets Inappropriately after Boston Marathon Tragedy – http://t.co/uKGWY0CJ0i
— CBarrows (@CBarrows) 19 Nisan 2013
Rotten #PR! @epicurious preys on Boston Marathon news to promote. Guess "class" isn't a #brand trait. http://t.co/3uuulWdc0n @unmarketing
— Heather Watters (@HeatherWatters) 16 Nisan 2013
İlerlemek için sayfa numaralarını kullanabilirsiniz. Kaynak: Business Insider
1) Ünlü şef Gordon Ramsay’nin televizyon programı ‘Ramsay’s Kitchen Nightmare’ Mayıs ayında yayınlanan bir bölümde Amy’sBakingCompany isimli Arizonalı bir restorana yer vermişti. Ramsay’nin batmakta olan restoranları ziyaret edip bir hafta içerisinde durumu kurtarmalarına yardım etmeye çalıştığı programın söz konusu bölümünde mekan sahipleri ile Ramsay arasında kavga çıkmış, Ramsay çekimleri yarıda bırakmıştı. Programın yayınlanmasından sonra eleştiriye tahammülsüzlükleri sosyal medyada yaygınca eleştirilen mekan sahipleri, kendilerine gelen olumsuz tepkiler karşısında daha da alevlendiler ve Facebook sayfaları üzerinden esip gürlediler. Kendilerine tepki gösterenlere hakaret eden, Tanrı’nın kendi yanlarında olduğunu söyleyen işletmeciler olaylar yatıştıktan sonra siber alemdeki negatif popülerliklerini ticari ranta dönüştürmeye çalıştılar ve üzerinde sinirli sloganlar yazan tişörtler ve şapkalar satmaya başladılar.