İngiltere’de kadın futbolunun hikâyesi uzun yıllar boyunca geri planda kaldı. 1921’den 1971’e kadar sahalardan men edilen, sonrasında da yeterince desteklenmeyen kadın futbolu, yıllarca yok sayıldı. Bu durumun en sembolik göstergelerinden biri ise kadın futbolculara özel bir İngiltere forması yapılmamış olmasıydı.
Kadın milli takımı, 2019 yılına kadar erkekler için tasarlanmış formalarla sahaya çıktı. Erkek futbolunun efsaneleri Beckham ve Rooney gibi isimlerin retro formaları koleksiyon ürünü olurken, kadın futbolunun destekçileri geçmişe ait hiçbir simgeye sahip değildi. Faye White, Rachel Yankey gibi öncü isimlerin anılarını taşıyan özel bir forma bugüne dek hiç olmamıştı.
Ancak bu durum artık değişiyor. Bağımsız yaratıcı ajans Truant, eski milli futbolcu Claire Rafferty, tasarımcı Hattie Crowther ve kadın futboluna özel ürünler sunan Foudys işbirliğiyle, İngiltere kadın futboluna adanmış ilk retro formayı tanıttı: “The Missing Shirt” (Kayıp Forma).
Sadece bir forma değil
Hattie Crowther’ın geçmiş İngiltere formalarından (1990–2008 arası) ilham alarak tasarladığı bu forma, aslında hiç var olmayan ama var olmalıydı denilen bir geçmişi temsil ediyor. Tasarım sade, güçlü ve sembolik: Kadın futbolunun yıllarca görünmez kılınan mirasını görünür hâle getiriyor.
Formada bilerek hiçbir arma yer almıyor. Onun yerine “Unsupported. Unaffiliated.” (Desteklenmedi. Bağlı değildi.) ifadeleri, kadın futbolunun uzun süre resmi olarak tanınmamasını hatırlatıyor. Omuzlarda ise 1984 ile 2019 yılları arasında kendi adına bir forması olmadan sahaya çıkan futbolcuların isimleri yazılı.
Bu özel formadan elde edilecek gelir, yerel kadın futbol projelerine aktarılacak. Amaç, geleceğin kadın futbolcularının ihtiyaç duydukları imkânlara ve hak ettikleri değere ulaşabilmeleri.
“O formayı hiç kendime ait hissedemedim”
Eski İngiltere millî oyuncusu Claire Rafferty, formanın kişisel anlamını şu sözlerle anlatıyor: “Biz o dönem erkek formalarını kesip bükerek giymek zorundaydık. Dünya Kupası’nda giydiğim formaya bile bakmak istemiyorum. Çünkü ne vücuduma ne kimliğime uygundu. Bu formalar bizi temsil etmiyordu.”
Foudys kurucusu Helen Hardy ise projenin önemini şöyle özetliyor: “Kadın futbolu sadece sahada değil, ticari ve kültürel alanlarda da uzun süre görmezden gelindi. Retro formalar sadece kıyafet değil; bir geçmişin, bir gururun taşıyıcısı. Erkek futbolunun bu kadar sembolü varken, kadın futbolunun hiç olmaması kabul edilemezdi. Bu formayla artık o eksik parça tamamlanıyor.”
Truant’tan Ben Parmenter ve Keilan Grant ise kampanyayla ilgili şu ifadeleri kullanıyor: “Retro formalar, ortak hafızanın ve futbol kültürünün bir parçası. Kadın milli takımının 2019’a kadar kendine ait bir forması olmamış olması bizi gerçekten şaşırttı. Geçmişteki bu eksikliği şimdi telafi etme zamanı.”