Tüketim alışkanlıklarımızda anlamlı ve sürdürülebilir dönüşümler yaratmayı hedefleyen girişimlerin hikâyelerini paylaştığımız Ecopreneur’un ikinci konuğu çocuklar için doğa dostu ve açık uçlu oyun deneyimleri tasarlayan Toyi.
Hayata dair doğru farkındalıkların, başarılı girişimlere giden yolu aydınlattığı şüphesiz. Toyi de bu girişimlerden biri… Kurucusu Elif Atmaca, Toyi’nin mayasını oluşturan farkındalığın kendi çocukluğuna uzandığını şu sözlerle anlatıyor: “Çocukluğumu şehirden şehre taşınarak, dezavantajlı bölgelerde çocukların yaşadıklarını deneyimleyerek geçirdim. Bu şekilde büyümek, zor şartlarda çocuk olmanın ne hissettirdiği ve çocukların ne gibi ihtiyaçlarının olduğu konusunda hep hassas olmama neden oldu. Üniversitedeyken birçok farklı atölye ve etkinlikte dezavantajlı çocuklara gönüllü sanat eğitmenliği yapmamın altındaki motivasyon da buydu. Bu atölyelerde, çocukların hayal dünyasının ve yaratıcı becerilerinin ne kadar geniş olduğunu daha yakından keşfetme şansım oldu. Ancak şunu da fark ettim ki çocuklar yaş aldıkça ezbere daha çok yöneliyorlar ve yaratıcı becerileri azalıyor. Bir tasarımcı olarak çocukların hayal güçlerini tetikleyecek bir araç ortaya çıkarmak istediğime karar verdim.”
Birleşmiş Milletler Çevre Programının 2014’te yayınladığı “Valuing Plastic” raporuna göre oyuncak endüstrisi en çok plastik kullanan sektörler arasında ve son 50 yıldır tüm dünyada rafları plastik oyuncaklar kaplıyor. Çocuklara çevrelerindeki her türlü materyali oyuncağa çevirebilmelerini sağlayan yaratıcı oyun kitleri sunan Toyi, onlara hazır oyuncaklarla vakit geçirmek yerine kendi oyuncaklarını yaratma özgürlüğü tanımayı ve bu sayede yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmeyi hedefliyor. Aynı zamanda, tek kullanımlık nesneleri oyuncaklarının ana parçaları olarak değerlendirmelerini sağlayarak, ileridönüşümle erken yaşta tanışmalarına da olanak sağlıyor.
Soda şişesinden timsah, havludan salyangoz, kola şişesinden roket… Bunlar, Toyi’nin geridönüştürülmüş plastikten üretilen kitleriyle yaratılabilecek sayısız oyuncaktan yalnızca birkaçı. Atmaca, ebeveynleri, çocukları fazla sayıda oyuncağa boğmanın dikkat dağınıklığı ve doyumsuz bir oyun deneyimine neden olabildiği konusunda uyarıyor ve “Onların hazır oyuncakları tüketmelerini değil kendi yaratıcı güçlerini kullanarak kendi oyuncaklarını üretmelerini istiyoruz. Bu sayede etraflarındaki nesneleri tekrar düşünüyor, tanımlıyor ve farklı amaçlarla kullanabiliyorlar. Çocukların erken yaşta tüketime bakışlarını değiştirerek ilerleyen yaşlarda ileridönüşüm becerisi kazanmış yetişkinler olmalarına yardım etmek istiyoruz” diyor.
Sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı döngüsel tasarım
2020 Parents’ Choice Awards’da The Independent Toy Gümüş Ödülü ile Play for Creators ödüllerine layık görülen ve geçtiğimiz yıl iF DESIGN Award’u da aldığı ödüller arasına ekleyen Toyi, bugün 16 ülkede çocukların oyun deneyimlerini dönüştürüyor. İklim krizinin bir çocuk hakkı krizi olduğu farkındalığıyla hareket eden girişim, sektörde pozitif bir dönüşüm yaratmak için çeşitli işbirliklerine de imza atıyor. En güncel örneklerden biri, Nesquik Türkiye’yle gerçekleştirdiği, çocukları iklim krizine yönelik sorunlara oyun yoluyla çözüm geliştirmeye teşvik eden “Çevre Mucitleri” projesi.
Ürün/servislerin yeniden tasarlanması ve yeniden dolaşıma sokulmasını esas alan döngüsel tasarımın sürdürülebilir kalkınmanın anahtarı olduğuna inanan Toyi, yakın zamanda çocuklar arasında oyuncak paylaşımını teşvik edecek “Döngüsel Oyun” pilot programını da hayata geçirmeye hazırlanıyor. Yerel ve global düzeyde sektör temsilcilerini bir araya getirecek etkinlikler düzenlemek de oyuncak endüstrisinde sürdürülebilir yaklaşımları artırmayı görev olarak benimseyen girişimin yakın dönem hedefleri arasında yer alıyor.