Sadelik felsefesiyle tüm dünyadaki yaşam alanlarına giren IKEA, kurucusu Ingvar Kamprad’ın stratejileriyle bugün global çapta mobilya sektörüne hükmediyor.
Bugün 49 farklı ülkede 412 mağazası olan IKEA’nın kurucusu Ingvar Kamprad, bisikletinin sepetinde kibrit satıp, mahallenin sütçüsünü kendi ürünlerini minibüsüyle diğer mahallelere de satması için ayartarak bir ürün dağıtım yolu bulduğunda dört beş yaşlarındaydı. Kendisi geçtiğimiz Ocak ayında 91 yaşında, yaklaşık 59 milyar dolarlık servetiyle dünyanın en zengin insanlarından biri olarak hayata veda etti.
Takvimler 1943’ü gösterdiğinde babasından, derslerinde başarılı olmasının karşılığında ödül olarak bir miktar para alan Kamprad, bu parayı kendi işini kurmak için harcadı ve kendi isminin, büyüdüğü çiftlik Elmtaryd ve köyü Agunnaryd’ın da baş harflerinden oluşan IKEA’nın ilk mağazasını açtı. İlk IKEA mağazası tüketicilerine mobilya değil; kalemler, saatler, fotoğraf çerçeveleri gibi muhtelif küçük ev eşyaları sunuyordu. Açıldığı ilk gün ücretsiz kahve ve kurabiye ikramlarıyla müşterileri cezbeden Kamprad’ın bu stratejisi bugün hâlâ IKEA mağazalarındaki yemek bölümüyle geçerliliğini koruyor.
Hedef kitlesini orta ve düşük gelirli bireyler olarak gören ve herkesin modern ve tarz mobilyalarla evini döşeyebilmesi gerektiğini savunan Kamprad, 1948’de yerli üreticilerle işbirliği yaparak mobilya üretmeye başladı. İlk başlarda mobilyaların üretimi, düşük maliyetli olması için Kamprad’ın evinin yakınındaki ormanda yapılıyordu.
Tüketicilerin ilgisini çeken IKEA her geçen yıl birkaç basamak daha atladı ve 1951’de bugünün meşhur IKEA kataloğu doğdu. Tarihte ilk kez IKEA’nın mobilya konsepti ve tarzı tüketicilerle 1953’te İsveç’in Älmhult şehrinde açılan showroom’da buluştu. Showroom’un açılmasına vesile olan asıl unsur ise, uygun fiyatlar nedeniyle IKEA ürünlerinin kalitesinin tüketiciler ve rakipler tarafından sorgulanmasıydı. Böylece Kamprad tüketicilere gerçekten en iyi ürünlere en iyi fiyatla ulaştıklarını göstererek, bugün popüler kültürün başkahramanlarından olan markasını hayatlarda olmazsa olmaz yapan ilk büyük adımı atmış oldu.
Ancak asıl devrim niteliğindeki sıçrama 1956’da IKEA’nın kuruluma hazır olan (demonte) ürünleri tüm dünyayı tanıştırmasıydı.
IKEA’ya göre rakiplerin, tedarikçileri IKEA’yı boykot etmeye zorlaması ironik olarak markanın büyümesini sağladı. Öyle ki, boykot nedeniyle tedarikçilerle çalışamayan IKEA kendi dağıtımını kendisi üstlenmişti. LÖVET masasını müşteriye ulaştırmak için araca sığdırmakla mücadele veren IKEA çalışanı Gillis Lundgren’in nakliye esnasında ürüne zarar vermemek için masanın bir ayağını çıkararak araca yerleştirmesi üzerine, kuruluma hazır ürünler IKEA’nın tüm konseptinin parçasına dönüştü.
1960’da ilk IKEA restoranının Älmhult’daki mağazada açılmasının ardından 1965’te Stockholm’ün yakınlarında o zamana kadarki en büyük mağaza olan 31 bin metrekarelik bir mağaza açıldı. Şehre uzak olduğu için kira maliyeti düşük olan ve çok fazla otopark alanı bulunan bu mağazayla, IKEA’nın müşterilerin kendi mobilya nakliyesini kendisinin yaptığı modeli de hayata geçirilmiş oldu. Böylelikle marka, ekstra maliyetleri düşürerek, müşterilere daha uyguna daha kaliteli ürünler sunabilmek adına bir ilke daha imza attı. O tarihten itibaren de ülkeden ülkeye yayılarak dünyayı sarmaya ve uygun fiyatlı ama kaliteli ürünlerini tüketicilerle buluşturmaya hızla devam etti.
Sadelik ve basitlik felsefesinin bireylerin yaşamlarında yer edinmesini sağlayan IKEA’nın kurucusu da tahmin edildiği gibi lükse ve şatafata olan düşkünlüğüyle değil, sade ve minimalist bir yaşam biçimini benimsemesiyle öne çıkıyor. Aslında IKEA’nın sadeliği yücelten kurumsal kültürü, Kamprad’ın yaşam biçiminin bir yansıması.
Kamprad hayata veda ettiği Ocak 2018’e kadar dünyanın farklı şehirlerindeki IKEA mağazalarını ziyaret ediyor ve yaptığı seyahatleri her zaman en düşük maliyetli olacak şekilde planlıyordu. Bloomberg Milyarderler İndeksi’ne
göre, yaşama veda ettiği zaman yaklaşık 59 milyar dolarla dünyanın en zengin sekizinci insanı olan Kamprad, uçak seyahatlerini her zaman ekonomi sınıfından satın alıyor ve uygun fiyatlı konaklama seçeneklerini tercih ediyordu. Aynı zamanda kendisi 1993 model bir Volvo 240 GL sahibi olmasına rağmen otobüs kullanmayı tercih ediyordu. Kravat ve takım elbiseyi hiçbir zaman benimsememiş olan Kamprad, kıyafetlerini de genellikle ikinci el mağazalardan satın alıyordu.
Kamprad için israf etmek kabul edilemezdi. Kendisi 1976’da kaleme aldığı Mobilya Alım-Satım Ahiti’nde (The Testament of a Furniture Dealer) kaynakları israf etmeyi “ölümcül günah” olarak tanımlamış ve IKEA’nın büyümesinin de mecburi bir görev olduğunu belirtmişti. IKEA bir zamanlar Kamprad’ın “ölümcül günah” olarak belirttiği felsefenin bugün detam anlamıyla arkasında duruyor. Şirketin sürdürülebilirlik lideri Nanette Weisdal’ın belirttiğine göre, IKEA’nın şirket ahlakı için sürdürülebilirlik büyük bir önem teşkil ediyor ve bu, çalışan davranışlarında da kendisini gösteriyor. Öyle ki IKEA bugün de çalışanlarına, çıktıkları odanın ışığını arkalarından kapamaları ve bir kağıdın mutlaka iki yüzünü de kullanmalarını öğütlüyor.
Bloomberg’in verilerine göre, 2017’yi 49 ülkedeki 403 IKEA mağazasından elde edilen 47,6 milyar dolarlık gelirle kapatan ve toplam 936 milyon ziyaretçiyi mağazalarında ağırlayan İsveçli dev şimdilerde Kamprad’ın Mobilya Alım-Satım Ahiti’nde belirttiği üzere yeni bir stratejiyle büyüme peşinde.
IKEA Genel Müdürü Torbjörn Lööf’ün Retail Gazette’e verdiği demece göre şirket, Planning Studio ismini verdiği modelle şehir merkezlerinde devasa IKEA mağazaları yerine çok daha küçük, belirli ürünlerin olduğu mağazalar açarak 2025’e kadar 3 milyar tüketiciye ulaşmayı hedefliyor.
Görünen o ki, daha serbest bir alışveriş deneyimiyle IKEA, önümüzdeki yıllarda da güçlü kaslarıyla tüketicinin gözdesi konumundan düşmeyecek.
Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.
Here you'll find all collections you've created before.
