MediaCat

Gezi direnişinin arama eğilimlerine yansımaları

Protestolar arama eğilimlerini nasıl değiştirdi?

Gezi direnişinin arama eğilimlerine yansımaları

Doğal felaketler ve salgın hastalıklar gibi tüm toplumu ilgilendiren olayların arama motorları kullanıcılarının eğilimlerine anında yansıdığı, Google‘ın daha önce çeşitli olaylar sonucunda yaptığı özel çalışmalar sayesinde artık herkesin farkında olduğu bir gerçek. İnternetteki aramalarda kullanılan sorgular, bu tip olaylarla ilgilenen, sonuçlarından doğrudan etkilenen ve doğru bilgiye ulaşmak isteyen kullanıcıların kolektif benliğini sergilemek konusunda önemli ipuçları barındırıyor. Gezi Parkı direnişi ve etrafında gelişen olayların arama sorgularına yansıması da, benzer eğilimleri ortaya koymakta geri kalmıyor.

Google’ın aramalarda kullanılan sorguların göreceli popülerliğini karşılaştırmayı sağlayan aracı Google Trends‘ten yararlanarak Gezi direnişinin arama eğilimlerini nasıl etkilediğini sergilemeye çalıştık. Google Trends nicel veri sunmadığı için Google’ın her yıl yayınladığı raporu ‘Zeitgeist’de geçtiğimiz yılın en çok arananları arasında 5. sırada yer alan ‘Ekşi Sözlük’ü karşılaştırmalarımızda referans noktası olarak kullandık. ‘Ekşi Sözlük’ü tercih etmemizdeki bir diğer neden de, son 12 ayın arama sorgularındaki istikrarlı çizgisi oldu.

İşaretçinizi grafiklerin üzerinde getirerek veri detaylarına ulaşabilirsiniz.

Gezi direnişi ile özdeşleşen sorgular

Olaylar sırasında bugüne kadar eşine rastlanmadık bir yoğunlukta kullanılması nedeniyle ‘biber gazı’, Gezi direnişi ile en çok özdeşleşen sorgulardan birisini oluşturuyor. Google Trends verilerine göre 2004’ten bu yana çok düşük bir arama popülerliği sergileyen ‘biber gazı’ sorgusu, Haziran 2013 itibari ile büyük bir sıçrama yapmış bulunuyor. Öyle ki, arama frekansı bir önceki yılın aynı dönemine göre %1600 artış gösteriyor.

Her ne kadar ‘biber gazı’ sorgusunun arama sorgularında yaptığı çıkış, Gezi direnişi sırasındaki yoğun kullanımı ile ilişkilendirilebilir gibi görünüyor olsa da, bu sonucu değerlendirirken biber gazının ülkemizdeki toplumsal olaylarda ilk kez kullanılmıyor oluşunu da göz önüne almak gerekiyor. Yıllar boyunca birçok farklı toplumsal olayda kullanılmasına rağmen arama hacminde Gezi Parkı ile çıkış göstermesi, Gezi direnişine katılan kitle hakkında da önemli bir bilgi veriyor.

Bu sonuç aslında; Gezi direnişi sırasında -bundan önceki toplumsal olayların katılımcılarının aksine- internet üzerinden haberleşen, sosyal medya ile organize olan kitlenin biber gazı ile ilk kez tanışmış olabileceğini gösteriyor. Bir anlamda Gezi direnişçilerinin bugüne kadar sessiz/eylemsiz kalmış bir kitle olabileceğine işaret ediyor.

Son 30 günde yapılan ‘biber gazı’ sorguları ise olayların hangi illerde yoğunlaştığını net bir şekilde açığa çıkarıyor.

Yine direnişle özdeşleşen ‘gaz maskesi’, ‘çapulcu’, ‘TOMA’ ve ‘faiz lobisi’ kelimelerin arama frekansının da beklendiği üzer Haziran başından itibaren artış gösterdiği görülüyor.

Gezi direnişinde öne çıkan isimler

Google Trends sonuçları, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan‘ın isminin direnişin ilk günlerinden itibaren yoğun biçimde arandığı gösteriyor. Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç‘ın, Erdoğan Afrika gezisindeyken yaptığı açıklama ile çıkış yaptığı, ardından tekrar eski çizgisine dönüş yaptığı dikkat çekiyor. İstanbul Valisi Hüseyin Avni Mutlu‘nun ismi de süreç boyunca dalgalı bir seyir izliyor.

İsimler konusundaki asıl sürpriz ise şüphesiz Necati Şaşmaz. Gezi Parkı olayları için çözüm arayışı sırasında Başbakan Erdoğan’ın kabul ettiği grupta yer alan Şaşmaz’ın isminin, katıldığı toplantı ardından yaptığı açıklama ile olağanüstü bir çıkış yakaladığı, hatta diğer tüm isimleri geride bıraktığı görülüyor.

Gezi direnişinde öne çıkan televizyon kanalları

Google Trends verileri, gezi direnişine sessiz kalan medya organlarına tepki gösteren izleyicilerin haber kaynağı arayışında alternatif kanallar yöneldiği çıkarımını destekliyor.

Olayların başlangıcında arama frekansında artış yaşayan NTV‘ye ilginin ilerleyen günlerde azaldığı fark ediliyor. Bununla birlikte, kanala ilginin son günlerde yeniden arttığı görülüyor. Gezi olayları sırasında en büyük çıkışı ise Halk TV‘nin yaptığı görülüyor.

Gezi direnişinde öne çıkan markalar

İnternet sitemizde daha önce Gezi direnişinde beğenilen ve tepki çeken markalarla ilgili bir derlemeye yer vermiştik. Arama sorgusu verileri, ticari birer marka olmasalar da, özellikle Beşiktaşlı taraftar grubu Çarşı‘nın ve kendilerini dijital aktivist olarak tanımlayan RedHack‘in olaylar sırasında yoğun bir ilgi gördüğünü gösteriyor.

Olaylar sırasında ismi sıkça anılan Starbucks‘ın ve Doğuş Grubu‘na ait olması nedeniyle protesto edilen Garanti Bankası‘nın arama frekansları dalgalı bir seyir izlemiş olsa da, sıra dışı olarak tanımlanabilecek bir artma ya da azalma fark edilmiyor.

Parolanı mı unuttun?

Kullanıcı adını ya da e-posta adresini gir. Sana bir e-posta göndereceğiz. Oradaki bağlantıya tıklayarak parolanı sıfırlayabilirsin.

Your password reset link appears to be invalid or expired.

Giriş

Gizlilik Politikası

Add to Collection

No Collections

Here you'll find all collections you've created before.